Иванов: Кампања на „Фејсбук“ и водење држава не е исто

Гос­по­ди­не Ива­нов, пред исте­кот на Ва­ши­от пре­тсе­да­тел­ски ман­дат мо­же­те ли да да­де­те оцен­ка за Ва­ша­та ра­бо­та? Вие сте шеф на др­жа­ва­та во мно­гу ин­тен­зи­вен пер­и­од.
Ива­нов: Оцен­ка за мо­ја­та ра­бо­та ќе има­ат мож­ност да да­дат гра­ѓа­ни­те на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја на прет­стој­ни­те из­бо­ри. До­кол­ку лич­но не бев за­до­во­лен од тоа што го ра­бо­тев, не­ма­ше да ја при­фа­там мож­но­ста за по­вто­рен из­бор. Во це­ли­от ман­дат во­оп­што не се ште­дев, вло­жив мно­гу труд и енер­ги­ја и нај­до­бро што зна­ев и уме­ев со мо­јот ка­би­нет ра­бо­тев да ја ис­пол­нам не са­мо про­гра­ма­та за ко­ја ја до­бив до­вер­ба­та, ту­ку и по­ве­ќе од тоа. Бев све­сен за пре­диз­ви­кот. Во 2009 го­ди­на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја сѐ уште се со­о­чу­ва­ше со тра­у­ми­те од бу­ку­ре­шки­от са­мит. На тоа се на­до­вр­заа го­ле­ма­та свет­ска еко­ном­ска и фи­нан­си­ска кри­за и европ­ска­та долж­нич­ка кри­за. Но, горд сум што во ни­ту еден мо­мент не ги за­бо­ра­вив по­тре­би­те и ба­ра­ња­та на гра­ѓа­ни­те, ви­тал­ни­те на­ци­о­нал­ни ин­те­ре­си – без­бед­но­ста, јак­не­ње­то на со­жи­во­тот и ме­ѓу­себ­на­та по­чит – еко­ном­ски­от прос­пе­ри­тет, кул­тур­на­та афир­ма­ци­ја, обра­зо­ва­ни­е­то, мла­ди­те… Се зац­вр­сти чув­ство­то на до­сто­инс­тво и гор­дост на ма­ке­дон­ски­те гра­ѓа­ни. Се по­диг­на до­вер­ба­та на гра­ѓа­ни­те во сопс­тве­на­та др­жа­ва.

Два­е­се­тго­диш­ни­на­та од не­за­вис­но­ста, спорт­ски­те, кул­тур­ни­те и си­те дру­ги ус­пе­си ги по­ка­жаа спло­те­но­ста и чув­ство­то на при­пад­ност. Со тоа ги раз­би­вав­ме илу­зи­и­те и пер­цеп­ци­и­те де­ка сме ма­ли за го­ле­ми ус­пе­си.

Ус­пе­ав­ме да го зго­ле­ми­ме ме­ѓу­на­род­ни­от уг­лед на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја. На кон­цеп­тот на за­тво­ре­ност и иск­лу­чи­вост му го спро­тив­ста­вив­ме кон­цеп­тот на отво­ре­ност кон си­те во над­во­реш­на­та по­ли­ти­ка. Пре­су­да­та на Ме­ѓу­на­род­ни­от суд на прав­да­та и пет­те пос­ле­до­ва­тел­ни пре­по­ра­ки од Европ­ска­та ко­ми­си­ја за по­че­ток на при­стап­ни­те пре­го­во­ри до­вол­но го­во­рат за ис­прав­но­ста и за из­др­жа­но­ста на на­ша­та по­ли­ти­ка. Во­дев мно­гу актив­на над­во­реш­на по­ли­ти­ка на отво­ре­ност кон си­те, ги јак­нев­ме ста­ри­те и соз­да­вав­ме но­ви при­ја­телс­тва. Мно­гу вни­ма­ние и енер­ги­ја вло­жив­ме во отво­ра­ње­то но­ви перс­пе­кти­ви за на­ша­та еко­но­ми­ја, но­ви па­за­ри и но­ви мож­но­сти, прив­ле­ку­ва­ње стран­ски ин­ве­сти­то­ри, обез­бе­ду­ва­ње енер­гет­ска ид­ни­на, не­шта што ќе го по­диг­нат жи­вот­ни­от стан­дард и ќе отво­рат но­ви ра­бо­ти ме­ста. Мно­гу вре­ме по­све­тив­ме на мла­ди­те, на бу­де­ње на прет­при­е­мач­ки­от дух, по­до­бру­ва­ње на ус­ло­ви­те за ква­ли­тет­но обра­зо­ва­ние, на­уч­но-истра­жу­вач­ка деј­ност, ли­дер­ски ве­шти­ни.

Има ли не­што што Ви оста­на ка­ко пре­диз­вик што не ус­пе­а­вте да го ре­а­ли­зи­ра­те во из­ми­на­ти­те го­ди­ни? Што е тоа што го сме­та­те за нај­го­лем ус­пех, а што го сме­та­те ка­ко ли­чен не­ус­пех?
Ива­нов: Ус­пе­ав­ме да одо­ле­е­ме на при­ти­со­ци­те и на уце­ни­те, ус­пе­ав­ме на ар­гу­мен­ти­те на си­ла­та да од­го­во­ри­ме со си­ла­та на ар­гу­мен­ти­те. Ни­кој ве­ќе не­ма да мо­же да нѐ сме­та за ма­ли и не­важ­ни, кои са­мо тре­ба да слу­ша­ат. Со нај­го­ле­ми­от на­ци­о­на­лен пре­диз­вик, бло­ка­ди­те на на­ши­от европ­ски и евро­ат­лант­ски пат, се со­о­чив­ме ка­ко зре­ла др­жа­ва, со цвр­сти­те ар­гу­мен­ти на ме­ѓу­на­род­но­то пра­во, ме­ѓу­на­род­ни­те прин­ци­пи, чо­ве­ко­ви­те пра­ва и пра­во­то на чо­ве­ко­во до­сто­инс­тво.

Гле­дај­ќи ги по­тре­би­те и ба­ра­ња­та на на­ши­те гра­ѓа­ни, де­фи­ни­тив­но се прик­лу­чу­вам кон на­по­ри­те на Вла­да­та и на на­ша­та еко­ном­ска дип­ло­ма­ти­ја за да по­мог­нам во еко­ном­ски­от на­пре­док на др­жа­ва­та, а пре­ку отво­ра­ње но­ви ра­бо­ти ме­ста, по­диг­ну­ва­ње на жи­вот­ни­от стан­дард, отво­ра­ње кон но­ви­те па­за­ри, обез­бе­ду­ва­ње енер­гет­ска без­бед­ност и га­си­фи­ка­ци­ја на зем­ја­та, но­ви перс­пе­кти­ви за на­ша­та де­лов­на за­ед­ни­ца.

Тоа што оста­на не са­мо ка­ко мој пре­диз­вик, ту­ку и ка­ко пре­диз­вик на си­те нас, е тоа што сѐ уште не ус­пе­ав­ме да ги ре­а­ли­зи­ра­ме на­ши­те над­во­реш­но-по­ли­тич­ки стра­те­ги­ски це­ли, и тоа не по на­ша ви­на. Си­те по­твр­ду­ва­ат де­ка Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја е под­го­тве­на вед­наш да ста­не дел од НА­ТО. Има­ме ду­ри пет по­твр­ди де­ка сме под­го­тве­ни да ги поч­не­ме пре­го­во­ри­те за членс­тво со Европ­ска­та уни­ја. Но, бло­ки­ра­ни сме по­ра­ди проб­лем што не го по­са­ку­вав­ме, но што ни бе­ше на­мет­нат – пра­ша­ње­то за раз­ли­ка­та око­лу име­то. Но, и ту­ка не­шта­та се ме­ну­ва­ат, не сме обес­хра­бре­ни од бло­ка­да­та. Ко­га зна­е­те де­ка сте во пра­во, има­те вер­ба да оп­сто­и­те и да не се пре­да­ва­те. Де­нес има­ме мно­гу по­го­ле­мо раз­би­ра­ње и по­го­ле­ма под­др­шка од на­ши­те парт­не­ри во Европ­ска­та уни­ја и во НА­ТО. И по­крај ста­тус кво, ние не се ко­ле­ба­ме са­ми да ја соз­да­ва­ме Европ­ска­та уни­ја во Ма­ке­до­ни­ја. Не сме обес­хра­бре­ни са­ми да ра­бо­ти­ме на спро­ве­ду­ва­ње на европ­ски­те ре­фор­ми, на до­стиг­ну­ва­ње на нај­ви­со­ки­те европ­ски стан­дар­ди и кри­те­ри­у­ми, за до­бро­то на гра­ѓа­ни­те. На тој на­чин пре­го­во­ри­те, ко­га и да поч­нат, ќе се све­дат на чи­ста фор­мал­ност, а пра­ша­ње­то за членс­тво во Европ­ска­та уни­ја ќе го све­де­ме на чи­сто тех­нич­ко пра­ша­ње. Важ­но е да про­дол­жи­ме да ра­бо­ти­ме на тоа.

Од ед­на стра­на Ве сме­та­ат за про­е­вроп­ски по­ли­ти­чар, а, од дру­га стра­на, ка­ко ни­кој пре­тсе­да­тел прет­ход­но вле­го­вте во конф­ликт ди­рект­но со европ­ски­те ин­сти­ту­ции. Им се за­ка­ни­вте де­ка не­ма да го при­ми­те из­ве­шта­јот ако во не­го ја не­ма при­да­вка­та „ма­ке­дон­ски“, а евро­ам­ба­са­до­рот Аи­во Орав остро го кри­ти­ку­ва­вте ко­га нѐ на­ре­че „Сла­во­ма­ке­дон­ци“?
Ива­нов: Не­ма от­ста­пу­ва­ње. Се­ко­гаш же­сто­ко ќе ре­а­ги­рам ако не­кој по­ка­же не­по­чи­ту­ва­ње за на­ши­от иден­ти­тет. Таа мо­ја ре­ак­ци­ја про­из­ле­гу­ва ток­му од мо­ја­та про­е­вроп­ска ори­ен­та­ци­ја. Та­ка би по­ста­пил се­кој чо­век, не­за­вис­но да­ли е Ма­ке­до­нец, Гер­ма­нец, Фран­цу­зин, Бри­та­нец, Ита­ли­ја­нец…, ако е со­о­чен со та­кво не­по­чи­ту­ва­ње. Евро­па, ка­ко ми­ро­вен про­ект, е по­са­ку­ва­на ток­му по­ра­ди прин­ци­пот на единс­тво во раз­лич­но­сти­те. Прин­цип кој по­драз­би­ра де­ка се­кој Евро­пе­ец мо­же да се чув­ству­ва ка­ко што са­ка, во сог­лас­ност со не­го­ви­те ко­ре­ни, при­пад­ност, тра­ди­ци­ја. Се­кој со­вре­мен европ­ски по­ли­ти­чар бе­ском­про­мис­но би за­ста­нал во од­бра­на на чо­ве­ко­во­то пра­во на са­мо­и­ден­ти­фи­ка­ци­ја и пра­во­то на чо­ве­ко­во до­сто­инс­тво. Тоа се пра­ша­ња за кои не мо­жат да се пра­ват ком­про­ми­си. Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја, со неј­зи­ни­от уни­ка­тен мо­дел на по­чи­ту­ва­ње на раз­лич­но­сти­те, мо­дел на ин­те­гра­ци­ја без аси­ми­ла­ци­ја, мо­же мно­гу да ѝ по­ну­ди на Евро­па и на ре­ги­о­нот. Ние не ба­ра­ме ни по­ве­ќе ни по­мал­ку од тоа што го ба­ра­ат и дру­ги­те европ­ски др­жа­ви и на­ро­ди.

Бе­вте при­сут­ни на два­та пос­лед­ни са­ми­ти на НА­ТО во Ли­са­бон и во Чи­ка­го. И по­крај цвр­ста­та опре­дел­ба на али­јан­са­та де­ка без ре­ше­но име не­ма членс­тво, Вие про­дол­жу­ва­те да вр­ши­те при­ти­сок кај зем­ји­те-член­ки. Во слу­чај да би­де­те ре­из­бран, ќе па­ту­ва­те ли на прет­стој­ни­от са­мит ако би­де јас­но де­ка и та­му не­ма да до­би­е­ме по­ка­на за членс­тво? Кол­ку вре­ди да се би­де упо­рен?
Ива­нов: Не ни не­до­сти­га­ат упор­ност и вер­ба. Ако на­ши­те пред­ци, илин­ден­ци­те и ас­ном­ци­те не­ма­ле вер­ба и упор­ност во бор­ба­та за сло­бо­да, да­ли де­нес ќе имав­ме не­за­вис­на др­жа­ва Ма­ке­до­ни­ја? Ќе одам, и та­му ќе ин­си­сти­рам на по­чи­ту­ва­ње на пре­су­да­та на Ме­ѓу­на­род­ни­от суд на прав­да­та. Не мо­же ге­не­рал­ни­от се­кре­тар на НА­ТО, Ан­дерс Фог Рас­мун­сен, во ед­на си­ту­а­ци­ја да ба­ра по­чи­ту­ва­ње на ме­ѓу­на­род­но­то пра­во, а во на­ши­от слу­чај да из­ја­ву­ва де­ка пре­су­да­та од Хаг не­ма ни­ка­кво вли­ја­ние на НА­ТО ка­ко ор­га­ни­за­ци­ја. НА­ТО функ­ци­о­ни­ра бла­го­да­ре­ние на ме­ѓу­на­род­ни­те до­го­во­ри и на ме­ѓу­на­род­но­то пра­во. Ка­мен-те­мел­ни­кот на НА­ТО не смее да би­де и ка­мен на не­го­во соп­ну­ва­ње. Др­жа­ви­те и ме­ѓу­на­род­ни­те ор­га­ни­за­ции има­ат сè по­го­ле­ма по­тре­ба за прав­но уре­ден ме­ѓу­на­ро­ден по­ре­док.

Опо­зи­ци­ски­те ме­ди­у­ми ко­ри­стат не­кои Ва­ши јав­ни из­ја­ви ка­ко оруж­је за на­пад. Кол­ку Ва­кви­от од­нос му ште­ти на Ва­ши­от имиџ?
Ива­нов: Ви­со­ка­та до­вер­ба што ја имам кај гра­ѓа­ни­те, ко­ја мо­жам да ја ви­дам и од мо­и­те не­по­сред­ни кон­та­кти со гра­ѓа­ни­те, но ко­ја мо­же да се ви­ди и од истра­жу­ва­ња­та на јав­но­то мис­ле­ње, збо­ру­ва со­се­ма спро­тив­но. Од опо­зи­ци­ја­та де­нес слу­шам ед­ни те исти кри­ти­ки што ми беа упа­ту­ва­ни уште за вре­ме на из­бор­на­та кам­па­ња во 2009 го­ди­на. Со сѐ што пра­вев во овие пет го­ди­ни по­ка­жав де­ка тие кри­ти­ки се па­у­шал­ни. Јас­но ми е де­ка мо­ра да ги иг­но­ри­ра­ат ре­зул­та­ти­те од мо­е­то ра­бо­те­ње ка­ко пре­тсе­да­тел. Ма­ке­дон­ски­от гра­ѓа­нин мно­гу до­бро знае со кол­ка­ва по­све­те­ност ра­бо­тев за др­жав­ни­те ин­те­ре­си. На не­кои им пре­чи и тоа што се­ко­гаш сум со гра­ѓа­ни­те, и ко­га има­ат ма­ка и ко­га сла­ват. Со за­до­волс­тво ги при­фа­ќав по­ка­ни­те за учес­тво на раз­ни на­ста­ни и ма­ни­фе­ста­ции низ це­ла Ма­ке­до­ни­ја – за­кро­ју­ва­ње на лоз­ја­та на Св. Три­фун, Во­ди­ци, Га­лич­ка свад­ба, ра­ки­ја­ди, пра­зи­ја­ди… Та­кви­те ма­ни­фе­ста­ции ја чу­ва­ат и не­гу­ва­ат ма­ке­дон­ска­та тра­ди­ци­ја. Ка­ко што спом­нав и на кон­вен­ци­ја­та на ВМРО-ДПМНЕ, пре­тсе­да­те­лот не е над гра­ѓа­ни­те, ту­ку е со нив и се­ко­гаш е еден од нив. Ед­на­кво сум пре­тсе­да­тел на си­те. Не ста­нав пре­тсе­да­тел за да ми слу­жат, ту­ку јас да им слу­жам на гра­ѓа­ни­те, да ѝ слу­жам на Ма­ке­до­ни­ја.

Во пос­лед­ни­те пет го­ди­ни, по­крај тоа што сте постојано цел на на­па­ди од опо­зи­ци­ја­та, таа не на­пра­ви те­мел­на ана­ли­за за тоа што го на­пра­ви­вте ка­ко пре­тсе­да­тел. На што се дол­жи тоа?
Ива­нов: До­се­га не ви­дов се­оп­фат­на ана­ли­за од опо­зи­ци­ја­та за мо­јот ман­дат ка­ко пре­тсе­да­тел на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја. Ако на­пра­ват та­ква ана­ли­за, не ќе мо­жат да ги иг­но­ри­ра­ат ре­зул­та­ти­те од мо­ја­та ра­бо­та, а тоа мо­же­би не им оди во при­лог. При­фа­ќам кри­ти­ка до­кол­ку е из­др­жа­на и кон­стру­ктив­на. Тоа е мој ха­би­тус што го гра­дам 20 го­ди­ни ка­ко уни­вер­зи­тет­ски про­фе­сор. Не мо­жеш да би­деш уни­вер­зи­тет­ски про­фе­сор ако не со­о­чу­ваш те­зи со кон­тра­те­зи, по­зи­ции со спро­тив­ста­ве­ни по­зи­ции. Исто­то тре­ба да ва­жи и во по­ли­ти­ка­та. Транс­па­рент­но­ста во ра­бо­та­та и до­бри­те ре­ше­ни­ја про­из­ле­гу­ва­ат од де­ба­та и од ди­ја­лог.

Грч­ки­от ко­ле­га Па­пу­љас од­би не­кол­ку Ва­ши по­ка­ни да се срет­не­те и отво­ре­но да раз­го­ва­ра­те за од­но­си­те ме­ѓу две­те зем­ји. Со бу­гар­ски­от пре­тсе­да­тел Пр­ва­нов има­вте од­лич­ни од­но­си, со не­го­ви­от нас­лед­ник Плев­не­ли­ев има­вте и до­бри, но и конф­ликт­ни си­ту­а­ции. Вос­по­ста­ви­вте до­бри ре­ла­ции со срп­ски­от, хр­ват­ски­от, ал­бан­ски­от, цр­но­гор­ски­от ко­ле­га. Кол­ку е те­шко на Бал­ка­нот да се во­ди ви­со­ка по­ли­ти­ка?
Ива­нов: Си­те ние на Бал­ка­нот са­ка­ме да жи­ве­е­ме во мир, во без­бед­ни, ста­бил­ни и прос­пе­ри­тет­ни др­жа­ви. Ка­ко ни­ко­гаш до­се­га ја има­ме таа мож­ност. По­тре­ба­та од по­до­бар жи­вот и по­ви­со­ки стан­дар­ди нѐ упа­ту­ва на со­ра­бо­тка ка­ква што ни­ко­гаш до­се­га не сме има­ле. Нѐ упа­ту­ва на че­сти кон­та­кти со кои се соз­да­ва до­вер­ба и се гра­ди за­ем­на по­чит.

Ре­ги­о­нот е осет­но про­ме­нет на по­до­бро, но тре­ба да дој­де пер­и­од на кон­крет­ни про­е­кти со кои ќе го по­диг­не­ме жи­вот­ни­от стан­дард на на­ши­те гра­ѓа­ни. За тоа е по­треб­на со­ра­бо­тка. Еве еден при­мер, со го­ди­ни ја афир­ми­рам иде­ја­та за до­вр­шу­ва­ње на Ја­дран­ско-јон­ска­та ма­ги­стра­ла и неј­зи­но по­вр­зу­ва­ње со Ко­ри­до­рот 8, за овој ко­ри­до­рот да има по­го­ле­ма еко­ном­ска исп­лат­ли­вост. Тоа е про­ект што су­штин­ски ќе го сме­ни ре­ги­о­нот, ќе ги на­пра­ви на­ши­те еко­но­мии по­кон­ку­рент­ни и по­прив­леч­ни за стран­ски­те ин­ве­сти­то­ри. На до­бар пат сме да го ре­а­ли­зи­ра­ме тоа. Не­воз­мож­но е да не со­ра­бо­ту­ва­ме и во об­ла­ста на за­шти­та­та на жи­вот­на­та сре­ди­на и пре­вен­ци­ја­та од при­род­ни не­по­го­ди, пра­ша­ња кои не приз­на­ва­ат др­жав­ни гра­ни­ци. Ако спо­ред вас се­то тоа вле­гу­ва во де­фи­ни­ци­ја­та на ви­со­ка по­ли­ти­ка, то­гаш да – има пре­диз­ви­ци, но се ан­га­жи­ра­ме, и тоа но­си ре­зул­та­ти.

Жа­лам што мо­јот ко­ле­га Па­пу­љас ги од­би си­те мои по­ка­ни. Те­шко се об­јас­ну­ва фа­ктот де­ка две со­сед­ни европ­ски др­жа­ви во 21 век по­ве­ќе од две де­це­нии не­ма­ле сред­ба на пре­тсе­да­тел­ско ни­во. А, не е те­шко би­деј­ќи на­ши­те две оп­штес­тва и еко­но­мии не­ма­ат проб­лем, тие со­ра­бо­ту­ва­ат. Ние ка­ко пре­тсе­да­те­ли тре­ба са­мо да ги сле­ди­ме. Но, ќе дој­дат по­до­бри вре­ми­ња. Кол­ку за спо­ред­ба, во из­ми­на­ти­те пет го­ди­ни со по­ра­неш­ни­от ал­бан­ски пре­тсе­да­тел Ба­мир То­пи и со акту­ел­ни­от пре­тсе­да­тел Бу­јар Ни­ша­ни имав нај­мал­ку 20 сред­би на офи­ци­јал­ни по­се­ти и ра­бот­ни по­се­ти. Со по­ра­неш­ни­от срп­ски пре­тсе­да­тел Та­диќ и со акту­ел­ни­от пре­тсе­да­тел Ни­ко­лиќ, исто та­ка. Имав мно­гу­број­ни сред­би и со пре­тсе­да­те­ли­те на Ко­со­во, Сеј­диу, Па­цо­ли и Јах­ја­га. Исто и со Хр­ват­ска, Сло­ве­ни­ја, Цр­на Го­ра. Со Пр­ва­нов имав од­лич­на со­ра­бо­тка. Се на­де­вам де­ка во исти­от дух ќе про­дол­жи­ме и со акту­ел­ни­от пре­тсе­да­тел на Ре­пуб­ли­ка Бу­га­ри­ја. Иа­ко не се­ко­гаш од­но­си­те со со­се­ди­те се од­ви­ва­ат со по­са­ку­ва­на ди­на­ми­ка, уве­рен сум де­ка ќе надв­ла­дее ду­хот на тра­ди­ци­о­нал­но­то до­бро­со­седс­тво.

Ве об­ви­ну­ва­ат де­ка сте нак­ло­нет кон Мос­ква. Кол­ку е тоа точ­но и ка­кви пос­ле­ди­ци мо­же­ме да има­ме од поб­ли­ски од­но­си со Ру­си­ја?
Ива­нов: Таа те­за, очиг­лед­но, ја по­ста­ви­ле по­е­дин­ци што гле­да­ат низ приз­ма­та на бло­ков­ска­та по­дел­ба и Сту­де­на­та вој­на. Све­тот во кој жи­ве­е­ме не е цр­но-бел, ту­ку крај­но ме­ѓу­за­ви­сен, по­вр­зан и прид­ви­жен од ин­те­ре­си­те за обез­бе­ду­ва­ње бла­го­со­стој­ба на сво­јот на­род. Ние сме отво­ре­ни кон си­те, са­ка­ме да гра­ди­ме од­но­си и да со­ра­бо­ту­ва­ме со си­те. Јас­но е де­ка сме по­све­те­ни на не­гу­ва­ње и по­сто­ја­но уна­пре­ду­ва­ње на на­ше­то стра­те­ги­ско парт­нерс­тво со Со­е­ди­не­ти­те Аме­ри­кан­ски Др­жа­ви. Јас­на е и на­ша­та стра­те­ги­ска цел – членс­тво во НА­ТО и во Европ­ска­та уни­ја. Но, тоа што не е јас­но е да се има ре­зер­ви во на­сто­ју­ва­ње­то да се гра­дат од­но­си со Ру­ска­та Фе­де­ра­ци­ја, ко­ја е по­сто­ја­на зем­ја-член­ка на Со­ве­тот за без­бед­ност на Обе­ди­не­ти­те на­ции и наш еко­ном­ски парт­нер, ин­ве­сти­тор и, ко­неч­но, зем­ја ко­ја го приз­на­ва на­ше­то устав­но име, на­ши­от иден­ти­тет. Ние по­ка­жав­ме де­ка мо­же да се во­ди автен­тич­на над­во­реш­на по­ли­ти­ка со прин­ци­пот на отво­ре­ност кон си­те, што по­драз­би­ра актив­на по­ли­ти­ка на гра­де­ње но­ви при­ја­телс­тва, но не на сме­тка на ста­ри­те. Над­во­реш­на по­ли­ти­ка во ко­ја има по­ве­ќе кон­крет­ни ре­зул­та­ти. Из­ми­на­ти­ве го­ди­ни ма­ке­дон­ски­те гра­ѓа­ни ви­доа де­ка мо­же да се во­ди по­ли­ти­ка на отво­ре­ност и со­ра­бо­тка со си­те, без да се иск­лу­чу­ва не­кој.

Но, јас би го ста­вил ова во по­ши­рок кон­текст. Мо­и­те по­се­ти на Ру­си­ја, Ки­на, Ка­тар имаа и кон­крет­ни ре­зул­та­ти. На на­ша­та по­се­та со ви­це­пре­ми­е­рот Ста­вре­ски во Санкт Пе­тер­бург и сред­би­те со Мед­ве­дев и Ми­лер ус­пе­ав­ме да ја прик­лу­чи­ме Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја кон га­со­во­дот „Ју­жен тек“. Ка­ко др­жа­ва ус­пе­ав­ме да го за­тво­ри­ме кли­рин­шки­от долг на Ру­си­ја кон Ма­ке­до­ни­ја. Ру­си­ја е го­лем и атра­кти­вен па­зар за нас и ста­ну­ва наш го­лем из­во­зен парт­нер, а ру­ски­те ин­ве­сти­ции до­а­ѓа­ат во Ма­ке­до­ни­ја. Со Ки­на пр­ви склу­чив­ме до­го­вор за по­во­лен кре­дит за из­град­ба на два авто­па­та – Скоп­је – Штип и Ки­че­во – Охрид. Де­нес Ки­на е наш зна­ча­ен тр­гов­ски парт­нер. Ка­тар отво­ри сво­ја ам­ба­са­да во Ма­ке­до­ни­ја, што е прв знак за под­го­тве­но­ста за на­та­мош­на со­ра­бо­тка. Во тек се кон­крет­ни про­е­кти. За раз­ли­ка од тие што кри­ти­ку­ва­ат, јас не­мав пре­дра­су­ди да одам и во да­леч­ни зем­ји, ка­ко што се Азер­беј­џан и Ка­зах­стан, и се­ка­де ка­де што мо­же да има­ме ко­рист за на­ша­та еко­но­ми­ја.

Ка­ко ги ко­мен­ти­ра­те об­ви­ну­ва­ња­та на опо­зи­ци­ја­та де­ка не во­ди­те автен­тич­на по­ли­ти­ка, ту­ку де­ка има­те иден­тич­ни ста­во­ви со Вла­да­та? Вие до­се­га не ре­а­ги­ра­вте на Ва­ши­от про­ти­вкан­ди­дат Сте­во Пен­да­ров­ски, кој вед­наш по но­ми­на­ци­ја­та Ве на­пад­на со об­ви­ну­ва­ња де­ка функ­ци­ја­та пре­тсе­да­тел го за­гу­би­ла до­сто­инс­тво­то.
Ива­нов: Си­те го зна­ат мо­јот став за клуч­ни­те на­ци­о­нал­ни пра­ша­ња. Нор­мал­но е за не­кои пра­ша­ња да се по­ја­ву­ва­ат раз­ли­ки. Но, за раз­ли­ка од нив­но­то по­и­ма­ње на по­ли­ти­ка­та, ко­га ќе се по­ја­ве­ла раз­ли­ка, ние сме сед­ну­ва­ле на ма­са и низ ди­ја­лог сме ги утвр­ду­ва­ле ста­во­ви­те од заеднички национален и државен интерес.

И не ме чу­ди та­ква­та кри­ти­ка. Им не­до­сти­га искус­тво во во­де­ње­то автен­тич­на ма­ке­дон­ска над­во­реш­на по­ли­ти­ка ко­ја е во ин­те­рес на гра­ѓа­ни­те. Тие кри­ти­ча­ри не са­мо што не се во кон­такт со на­ро­дот, ту­ку и по­ка­жу­ва­ат аро­ган­ци­ја и иг­но­ран­ци­ја кон тоа што го ба­ра на­ро­дот.

Не би сакал да коментирам за гос­по­­ди­нот Пен­да­ров­ски, ќе ос­тавам за него да говорат неговите дела. Ги почитувам сите противкандидати но морам да кажам дека една работа е процесите и настаните да се гледаат од страна и да се критикуваат а сосема друга е да се носат одлуки, да се креираат стратегии, и генерално да се справувате со сериозни предизвици од највисок државен и национален интерес.

Не сакам да ги навредам корисниците на социјалните мрежи кои што ги почитувам како активни чинители во демократските процеси но за да станете претседател потребно многу повеќе од скапо платена кампања на Фејсбук. Ниту политички договор со ДУИ ниту сервилниот однос кон странците и Црвенковски не се доволен капитал за да бидете успешен претставник на граѓаните. Сепак политиката особено водењето на земја како Македонија бара многу знаење, одговорност, посветеност и темелност.

По­че­то­кот на кам­па­ња­та по­ка­жа де­ка, за раз­ли­ка од Ва­ши­от про­ти­вкан­ди­дат Пен­да­ров­ски кој е мно­гу акти­вен на со­ци­јал­ни­те мре­жи, Вие од­лу­чи­вте да оди­те на ди­рект­ни сред­би со гра­ѓа­ни­те. Зо­што из­бра­вте та­ква кам­па­ња?
Ива­нов: За­тоа што имам чист образ да се по­ја­вам пред се­ко­го. На­ши­те со­гра­ѓа­ни ме из­браа да ги прет­ста­ву­вам. Да би­дам нив­ни­от глас ка­де и да одам. Чув­ству­вам сил­на об­вр­ска во ди­рект­на ко­му­ни­ка­ци­ја со нив да ги ин­фор­ми­рам за мо­и­те те­ков­ни актив­но­сти и за ре­зул­та­ти­те од мо­ја­та ра­бо­та. Ме­ди­ум­ски­те обра­ќа­ња се не­оп­ход­ни, но да се раз­го­ва­ра ли­це в ли­це со обич­ни­от гра­ѓа­нин за ме­не е по­важ­но. Лич­ни­от кон­такт е не­за­мен­лив. Тоа е мо­јот из­бор.

Кол­ку што сум об­вр­зан да ја пре­не­сам ма­ке­дон­ска­та по­ра­ка по свет­ски­те пре­стол­ни­ни, тол­ку сум об­вр­зан да го слу­шам гла­сот на мо­и­те со­гра­ѓа­ни.

Ка­ко ги ко­мен­ти­ра­те об­ви­ну­ва­ња­та од ДУИ де­ка Ал­бан­ци­те во Вас не­ма­ат со­од­ве­тен прет­став­ник?
Ива­нов: Пет го­ди­ни не слуш­нав ни­ка­ква кри­ти­ка од ДУИ за мо­ја­та ра­бо­та и за мо­ја­та по­све­те­ност во гра­де­ње­то на со­жи­во­тот. Бев при­су­тен на си­те зна­чај­ни праз­ни­ци на ал­бан­ска­та за­ед­ни­ца во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја. Се сре­ќа­вав со Ал­бан­ци­те од ди­јас­по­ра­та со по­тек­ло од Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја. И ни­ко­гаш не сум пра­вел ни­ка­ква раз­ли­ка. Бев и сум пре­тсе­да­тел на си­те гра­ѓа­ни не­за­вис­но од нив­на­та ет­нич­ка, вер­ска или ко­ја би­ло дру­га при­пад­ност. Ги во­дев и вер­ски­те ди­ја­ло­зи, бев по­кро­ви­тел на на­ста­ни зна­чај­ни за со­жи­во­тот, на 10-го­диш­ни­на­та од Охрид­ски­от рам­ко­вен до­го­вор, на про­е­кти чи­ја цел бе­ше по­вр­зу­ва­ње ме­ѓу мла­ди­те пре­ку спор­тот, кул­ту­ра­та, обра­зо­ва­ни­е­то. Се во­дам од иде­ја­та на ин­те­гра­ци­ја без аси­ми­ла­ци­ја. Мо­рам да наг­ла­сам де­ка ист од­нос имав кон си­те за­ед­ни­ци во Ма­ке­до­ни­ја, кон Тур­ци­те, Ро­ми­те, Вла­си­те, Ср­би­те, Бош­ња­ци­те. Мо­јот од­нос кон ал­бан­ска­та за­ед­ни­ца во Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја се реф­ле­кти­ра­ше и на над­во­реш­но- по­ли­тич­ки план. За­ед­но со пре­тсе­да­те­лот на Ре­пуб­ли­ка Ал­ба­ни­ја, Ба­мир То­пи, и со пре­тсе­да­те­лот на Цр­на Го­ра, Фи­лип Ву­ја­но­виќ, ја ини­ци­рав­ме ква­дри­ла­те­рал­на­та со­ра­бо­тка, со што са­кав­ме да му по­мог­не­ме на на­ши­от со­сед Ко­со­во да се вклу­чи во ре­ги­о­нал­ни­те ини­ци­ја­ти­ви. И нас­про­ти се­гаш­ни­от став на ра­ко­водс­тво­то на ДУИ, за мо­јот ан­гаж­ман со ко­ле­ги­те до­бив пис­мо од г. Ах­ме­ти со кое ни че­сти­та за ли­дерс­тво­то. Ќе изд­во­јам са­мо еден дел од не­го: „Че­сти­тај­ќи ви за ли­дер­ски­те ка­па­ци­те­ти кои ги по­твр­ду­ва­те со овие по­ра­ки ис­пра­те­ни од древ­ни­от При­зрен, ви га­ран­ти­рам де­ка вред­но­сти­те, при­до­би­вки­те и до­бри­те стра­ни на овие сред­би сѐ по­ве­ќе и по­ве­ќе по­твр­ду­ва­ат де­ка вие сте ви­стин­ски др­жав­ни­ци, ви­зи­о­не­ри, кои со сопс­тве­ни­те при­ме­ри го тра­си­ра­ат не­по­врат­ни­от пат на со­ра­бо­тка­та, ин­те­гри­ра­ње­то и европ­ска­та перс­пе­кти­ва на на­ши­те на­ро­ди и др­жа­ви“.

Што ре­ал­но стои зад та­кви­от од­нос на ДУИ?
Ива­нов: И јас, ка­ко и јав­но­ста, бев во не­до­у­ми­ца што зна­чи нив­ни­от од­нос, нив­но­то ба­ра­ње. Ве­ро­јат­но јас им пос­лу­жив ка­ко по­вод, а при­чи­на­та ја доз­нав­ме де­но­ви­ве. Зад таа иде­ја стои ба­ра­ње­то за те­мел­ни устав­ни про­ме­ни во на­чи­нот на из­бор за пре­тсе­да­тел на др­жа­ва­та, а со тоа и про­ме­на на се­вкуп­ни­от по­ли­тич­ки си­стем на Ма­ке­до­ни­ја.

Ка­де ја гле­да­те Ма­ке­до­ни­ја за пет го­ди­ни?
Ива­нов: Мо­ја­та ви­зи­ја е за пет го­ди­ни да про­дол­жи еко­ном­ски­от раст и раз­вој на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја, да ја ин­те­гри­ра­ме Ма­ке­до­ни­ја во НА­ТО и во Европ­ска­та уни­ја, да ја зго­ле­ми­ме вра­бо­те­но­ста, да го по­диг­не­ме жи­вот­ни­от стан­дард. Клуч­ни­те си­сте­ми во др­жа­ва­та, без­бед­нос­ни­от, обра­зов­ни­от, здрав­стве­ни­от, со­ци­јал­ни­от, да би­дат во сог­лас­ност со европ­ски­те стан­дар­ди, во че­кор со вре­ме­то кое до­а­ѓа. Да из­гра­ди­ме на­пред­на зем­јо­дел­ска зем­ја, да ја гра­ди­ме Ма­ке­до­ни­ја ка­ко зем­ја на ино­ва­ции и но­ви тех­но­ло­гии. Да ја по­вр­зе­ме Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја ин­фра­стру­ктур­но и енер­гет­ски. Да ја про­дол­жи­ме ве­ков­на­та тра­ди­ци­ја на со­жи­вот, по­чи­ту­ва­ње и при­фа­ќа­ње на раз­лич­но­сти­те. Да ги со­чу­ва­ме тра­ди­ци­о­нал­ни­те се­меј­ни вред­но­сти и кул­тур­ни тра­ди­ции. Да го по­диг­не­ме ни­во­то на до­бро­со­сед­ски од­но­си. Да вле­зе­ме во но­ва фа­за на ре­ги­о­нал­на со­ра­бо­тка, во ко­ја ќе ра­бо­ти­ме на за­ед­нич­ки про­е­кти. Да ги за­јак­не­ме од­но­си­те со стра­те­ги­ски­те парт­не­ри, да гра­ди­ме но­ви при­ја­телс­тва. Да отво­ра­ме но­ви па­за­ри и перс­пе­кти­ви. На­кра­тко ка­жа­но, да ја гра­ди­ме Ма­ке­до­ни­ја во ви­со­чи­ни, со нај­ви­со­ки вред­но­сти, нај­ви­со­ки кри­те­ри­у­ми и нај­ви­со­ки стан­дар­ди.

Ка­ко ќе ја ис­пол­ни­те ви­зи­ја­та за членс­тво во ЕУ и во НА­ТО ко­га име­то се ис­пре­чу­ва на тој пат, тоа е ус­лов? Го слуш­нав­ме Ва­ши­от став Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја за се­вкуп­на упо­тре­ба. Опо­зи­ци­ја­та Ве об­ви­ну­ва де­ка не­ма­те искре­на на­ме­ра за ре­ше­ние, а, од дру­га стра­на, нај­а­ви­вте ба­ра­ње до ге­не­рал­ни­от се­кре­тар на Обе­ди­не­ти­те на­ции да го из­ве­сти Со­ве­тот за без­бед­ност?
Ива­нов: Зар би нај­а­ву­вал ка­ко мож­ност ба­ра­ње до ге­не­рал­ни­от се­кре­тар на Обе­ди­не­ти­те на­ции да го из­ве­сти Со­ве­тот за без­бед­ност на Обе­ди­не­ти­те на­ции за тоа ка­ко се од­ви­ва про­це­сот ако ние не са­ка­ме ре­ше­ние на овој на­мет­нат и ап­сур­ден проб­лем, ако ние сме не­кон­стру­ктив­ни? Ние има­ме јас­ни по­зи­ции за ова пра­ша­ње. Ка­ко што сум отво­рен и ја­сен кон мо­и­те со­гра­ѓа­ни, та­ков сум и кон стран­ски­те парт­не­ри. Мо­и­те по­зи­ции се де­ка не­ма да при­фа­там идеи и пред­ло­зи што мо­жат да му на­ште­тат на на­ши­от иден­ти­тет, ја­зик, по­себ­ност, на на­ши­от мо­дел на со­жи­вот. Ре­ше­ние е мож­но со без­ус­лов­но при­др­жу­ва­ње на рам­ка­та. Со ви­со­ки­те со­го­вор­ни­ци од странс­тво раз­го­ва­рам со ја­зи­кот што го раз­би­ра­ат, со ја­зи­кот на чо­ве­ко­ви­те пра­ва, пра­во­то на са­мо­и­ден­ти­фи­ка­ци­ја и чо­ве­ко­во до­сто­инс­тво. Не знам со кој ја­зик раз­го­ва­ра­ат тие што ме кри­ти­ку­ва­ат. Се на­де­вам не со на­вод­на­та праг­ма­тич­ност, ко­ја зна­чи да по­пу­шти­ме иа­ко сме во пра­во, или со де­фе­ти­зам.

Ко­неч­но, не знам кој е нив­ни­от став. Да­ли мо­ра да се „сви­тка кич­ма­та“? Да­ли при­фа­ќа­ат име со ге­о­граф­ска одред­ни­ца, а со тоа и про­ме­на на устав­но­то име? Да­ли за шест ме­се­ци ќе го ре­шат име­то? Да­ли Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја не мо­же да оп­стои ка­ко др­жа­ва до­кол­ку не се прик­лу­чи кон Европ­ска­та уни­ја и по це­на на устав­но­то име и иден­ти­те­тот на ма­ке­дон­ски­от на­род? Да­ли и по 20 го­ди­ни про­цес пред­ла­га­ат на ли­дер­ска сред­ба, над­вор од Со­бра­ни­е­то, да ги ис­цр­та­ме цр­ве­ни­те ли­нии? Или, пак, за нив е при­фат­ли­во сѐ што е при­фат­ли­во за ВМРО-ДПМНЕ? За нај­пос­ле да се се­тат де­ка за ова пра­ша­ње тре­ба да ги пра­ша­ат гра­ѓа­ни­те на ре­фе­рен­дум? Мо­же­би не­ма­ње­то став, тал­ка­ње­то по ова пра­ша­ње, е ед­на од клуч­ни­те при­чи­ни по­ра­ди кои на­ро­дот осум го­ди­ни ѝ ве­ли „не“ на опо­зи­ци­ја­та.

По 20 го­ди­ни про­цес во Обе­ди­не­ти­те на­ции, пре­тен­ден­тот за пре­тсе­да­тел на Ре­пуб­ли­ка Ма­ке­до­ни­ја од опо­зи­ци­ја­та ба­ра ис­цр­ту­ва­ње цр­ве­ни ли­нии. Ло­гич­но пра­ша­ње е што пра­ве­ле мо­јот прет­ход­ник и не­го­ви­от со­вет­ник ако во 2014 го­ди­на сѐ уште ги ба­ра­ат цр­ве­ни­те ли­нии. Оче­ку­ва­ме да се од­лу­чат кој е нив­ни­от став и, ко­неч­но, да го слуш­не­ме. Сѐ дру­го е зло­у­по­тре­ба на чув­ства­та на гра­ѓа­ни­те, ма­ни­пу­ла­ции, кон­фу­зии, кои во го­ле­ма ме­ра ни пра­ват и ште­та во про­це­сот. За до­бро­то на др­жа­ва­та, се на­де­вам де­ка ве­ќе не­ма да лу­та­ат со ста­вот по ова пра­ша­ње и се на­де­вам де­ка ќе ги има­ат пред­вид оче­ку­ва­ња­та на гра­ѓа­ни­те.

Ќе про­ме­ни­те ли не­што во Ва­ша­та ра­бо­та ако гра­ѓа­ни­те Ви до­ве­рат втор ман­дат?
Ива­нов: Да, со уште по­го­лем ен­ту­зи­ја­зам и енер­ги­ја ќе ра­бо­там на ос­тва­ру­ва­ње на мо­ја­та ви­зи­ја.

Во вре­ме ко­га за по­ли­ти­ка­та во­оп­што се збо­ру­ва ка­ко за не­чес­на про­фе­си­ја, 74 про­цен­ти од гра­ѓа­ни­те, спо­ред ан­ке­ти­те, Ве сме­та­ат за че­сен чо­век. Кол­кав ка­пи­тал за Вас е та­кво­то мис­ле­ње на јав­но­ста?
Ива­нов: Тоа го сме­там за приз­на­ние за мо­јот труд, за мо­ја­та по­све­те­ност. На тоа не гле­дам ка­ко на ли­чен ка­пи­тал, по­ве­ќе ќе ме ра­ду­ва ако ус­пе­ав да по­ста­вам еден мно­гу ва­жен стан­дард за ид­ни­те вр­ши­те­ли на оваа функ­ци­ја. Ни­кој да не мо­же да оди под овој стан­дард. На на­ши­от на­род му е пре­ку гла­ва од по­ли­ти­кант­ство, од праз­ни ве­ту­ва­ња, од не­чес­ни по­ли­ти­ча­ри.

Разговараше: Ненад Мирчевски
Фото: Република
(Интервјуто со Претседателот на Р.Македонија, Ѓорге Иванов е објавено во 80. број на неделникот Република, 14.03.2014)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.