Но­ви­на­ри, шпи­о­ни, ар­хе­о­ло­зи, акте­ри и по­ли­ти­ча­ри ја откри­ја Шу­тка… и Идри­зо­во

Без­ми­лос­на бор­ба со кри­ми­на­лот или те­рор на вла­ста? Зак­лу­чо­кот за­ви­си од тоа кој ка­ко гле­да на ра­бо­та­та на Ми­ни­стерс­тво­то за вна­треш­ни ра­бо­ти, но за оваа го­ди­на оста­ну­ва но­тор­ни­от факт де­ка по­ли­ци­ја­та удри по кри­ми­на­лот ка­ко ни­ко­гаш до­се­га. Ве­ќе ни­кој не мо­же да се чув­ству­ва без­бе­ден ако ги пре­кр­ши за­ко­ни­те, па ма­кар бил поз­нат актер, уг­ле­ден ар­хе­о­лог, учес­ник во бор­ба­та за не­за­вис­ност на Ма­ке­до­ни­ја, бли­зок на вла­ста или на опо­зи­ци­ја­та. Истраж­ни­от за­твор де­нес ги со­би­ра си­те.

Уште не­до­сти­га­ат кру­ни­са­ни гла­ви во мрач­ни­те ќе­лии на Шу­тка.

Се­ка­ко, об­ви­не­ти­те има­ат сво­ја од­бра­на, но се по­ка­жа де­ка и су­до­ви­те не са­ка­ат мно­гу да за­о­ста­ну­ва­ат зад по­ли­ци­ја­та, па ка­ко што па­ѓаа го­ле­ми­те ап­се­ња та­ка има­ше и не­кол­ку пре­су­ди.

Но, мо­же­би, најз­на­чај­но­то по­стиг­ну­ва­ње од овие ак­ции е вте­ру­ва­ње­то страв в ко­ски на кри­ми­нал­ци­те. Та­ка­на­ре­че­ни­те Фран­кфурт­ска и Хам­бур­шка ма­фи­ја беа де­се­тку­ва­ни оваа го­ди­на, а прет­ход­но по­ве­ќе од ед­на де­це­ни­ја без проб­ле­ми пре­про­да­ва­ле дро­га по це­ла Гер­ма­ни­ја и за­пад­на Евро­па. Се­ка­ко, тоа не зна­чи де­ка бан­ди­ти­те ќе се отка­жат од кри­ми­на­лот вед­наш, ка­ко што по­ка­жу­ва­ат при­ме­ри­те и на дру­ги зем­ји кои по­стиг­на­ле зна­чај­ни ре­зул­та­ти во бор­ба­та со кри­ми­на­лот, но ќе мо­ра ба­рем при­вре­ме­но да се пов­ле­чат – или да го се­лат биз­ни­сот во не­кои дру­ги др­жа­ви.

Што се слу­чу­ва­ше го­ди­на­ва? Да на­пра­ви­ме еден хро­но­ло­шки прег­лед.

Нај­стро­га каз­на за но­ви­нар

Се­ри­ја­та спе­кта­ку­лар­ни ап­се­ња поч­на на 18 април ко­га по­ли­ци­ја­та ста­ви ли­си­ци на ра­це­те на чо­ве­кот кој сво­е­вре­ме­но се сме­та­ше за нај­мо­ќен чо­век во др­жа­ва­ва, а по­тоа бе­ше и дол­го­го­диш­на си­ва еми­нен­ци­ја. Сло­бо­дан Бо­го­ев­ски, бар­дот на ма­ке­дон­ско­то раз­уз­на­ва­ње, еден од „осум­те­ми­на“ од УБК што учес­тву­ваа во тај­ни­те опе­ра­ции за ос­тва­ру­ва­ње на не­за­вис­но­ста на Ма­ке­до­ни­ја, за­вр­ши во Шу­тка. Ви­стин­ска ми­зе­ри­ја ко­га ќе се пог­лед­не об­ви­не­ни­е­то. Не ста­ну­ва збор за не­ка­ква ма­ке­дон­ска вер­зи­ја на афе­ра­та „Драј­фус“, ту­ку за мал­вер­за­ции со па­ри­те на сло­ве­неч­ки „Мер­ка­тор“. При­чи­на­та по­ра­ди ко­ја е уап­сен, нај­ве­ро­јат­но, му па­ѓа по­те­шко откол­ку две­те го­ди­ни за­твор (осум ме­се­ци ве­ќе од­ле­жи во Шу­тка) што ќе тре­ба да ги из­др­жи. Ба­рем та­ка изг­ле­да се­га, по не­о­дам­неш­на­та пр­во­сте­пе­на пре­су­да на Ос­нов­ни­от суд Скоп­је 1. За­ед­но со Бо­го­ев­ски беа осу­де­ни че­тво­ри­ца поз­на­ти скоп­ски ад­во­ка­ти. По­себ­но ин­те­рес­но во це­ла­та при­каз­на е што има по­тер­ни­ца и при­твор по Мит­ја Ва­лиќ, сло­ве­неч­ки др­жа­вен функ­ци­о­нер, а, од дру­га стра­на, вла­дее ап­со­лу­тен молк во сло­ве­неч­ка­та јав­ност за ова пра­ша­ње.

Слободан Богоевски (средина), ладнокрво ја слушна пресудата од 2 години затвор

Се­пак, ап­се­ње­то на Бо­го­ев­ски не пре­диз­ви­ка ни­ту приб­лиж­но тол­кав по­трес на до­маш­на­та по­ли­тич­ка и ме­ди­ум­ска сце­на ка­ко што тоа го на­пра­ви опе­ра­ци­ја­та „Ли­кви­да­ци­ја“, ко­ја, нај­ве­ро­јат­но, та­ка е на­ре­че­на за­што ста­ну­ва збор за откри­ва­ње иден­ти­тет на за­шти­тен све­док во суд­ски про­цес за на­ра­ча­но убис­тво. На 28 мај бе­ше уап­сен но­ви­на­рот То­мис­лав Ке­жа­ров­ски, за­ед­но со истраж­ни су­дии и об­ви­ни­те­ли кои беа акте­ри во суд­ски­от спор за убис­тво­то на ста­ре­цот од Оре­ше. За са­мо не­кол­ку ме­се­ци Ке­жа­ров­ски до­би че­ти­ри и пол­го­диш­на каз­на за­твор, нај­ви­со­ка што до­се­га би­ла до­су­де­на на но­ви­нар по­ра­ди не­што што го на­пи­шал. Сил­ни­те про­те­сти на не­го­ви­те ко­ле­ги и сол­зи­те и мол­би­те на Ке­жа­ров­ски упа­те­ни кон су­ди­и­те не по­мог­наа. Др­жав­ни­от об­ви­ни­тел Мар­ко Звр­лев­ски из­ја­ви де­ка не­ма­ло олес­ни­тел­ни окол­но­сти за Ке­жа­ров­ски и по­ра­ди тоа каз­на­та би­ла та­ква. Иро­ни­ја­та на це­ли­от слу­чај е што вла­ста и су­дот беа же­сто­ко кри­ти­ку­ва­ни по­ра­ди таа ак­ци­ја, а Ке­жа­ров­ски бе­ше осу­ден по за­кон до­не­сен од вла­да­та на СДСМ од 2005 го­ди­на. Се­пак, таа пре­су­да ја ста­ви Ма­ке­до­ни­ја на ма­па­та на др­жа­ви во кои има же­сто­ки каз­ни за но­ви­на­ри. Ос­нов­ни­от суд Скоп­је 1 по ова ка­ко мал­ку да ре­те­ри­ра­ше, па му доз­во­ли на Ке­жа­ров­ски да би­де на сло­бо­да до пра­во­сил­но­ста на пре­су­да­та.

Неговото апсење предизвика најголем шок во јавноста – Паско Кузман

И по­крај ре­ак­ци­и­те за „Ли­кви­да­ци­ја“ и суд­би­на­та на Ке­жа­ров­ски, ни­е­ден слу­чај не ја шо­ки­ра јав­но­ста тол­ку ка­ко ве­ста за ап­се­ње­то на Па­ско Куз­ман. Ма­ке­дон­ски­от Ин­ди­ја­на Џонс, ка­ко што го на­ре­ку­ва­ат, бе­ше уап­сен на 15 ју­ли под сом­не­ние де­ка не­за­кон­ски из­дал одо­бре­ние за ко­па­ње ар­хе­о­ло­шки ло­ка­ли­тет на ед­на ком­па­ни­ја. Во јав­но­ста за Куз­ман има впе­ча­ток де­ка е мно­гу бли­зок со вла­ста по­ра­ди под­др­шка­та што др­жа­ва­та ја да­ва за истра­жу­ва­ње на до­маш­ни­те ар­хе­о­ло­шки ло­ка­ли­те­ти. Мо­же­би и Куз­ман мис­лел та­ка, па мал­ку се „от­пу­штил“. Мно­гу­ми­на за­бо­ра­ват де­ка тој има­ше су­дир со за­ко­нот и во вре­ме­то ко­га СДСМ бе­ше на власт. То­гаш бе­ше осу­ден ус­лов­но на ед­на го­ди­на за­твор по­ра­ди зло­у­по­тре­ба на служ­бе­на­та по­лож­ба при из­град­ба­та на цр­ква­та на Пла­ош­ник во Охрид. Но, без из­бр­зу­ва­ње, за не­го сѐ уште не­ма ни пр­во­сте­пе­на пре­су­да.

Ако си­те беа шо­ки­ра­ни за ап­се­ње­то на Куз­ман, то­гаш ни­кој не бе­ше ни­ту из­не­на­ден ко­га по­ли­ци­ја­та го уап­си поз­на­ти­от актер Ки­рил Поп-Хри­стов, поз­нат ка­ко Ки­ли. Не­го­ва­та при­каз­на е мно­гу до­бро поз­на­та, тој и по­ра­но бил во за­твор, па мо­же­би по­ра­ди тоа са­мо во ед­но ро­чи­ште во скоп­ски­от суд бе­ше осу­ден на ед­на го­ди­на за­твор. Ки­ли се оби­ду­ва­ше да ги убе­ди су­ди­и­те де­ка во дво­рот на ку­ќа­та во Виз­бе­го­во за­са­дил ка­на­бис ин­ди, а не ка­на­бис са­ти­ва (од кој се до­би­ва ма­ри­ху­а­на) за од тоа рас­те­ние да до­бие мас­ло со кое ќе се ле­ку­ва. Пред не­кол­ку де­на бе­ше уап­сен и не­го­ви­от брат Мио, од­нос­но Вла­ди­мир Поп-Хри­стов, за исто­то де­ло, по­точ­но тој са­ми­от се пре­дал на по­ли­ци­ја­та на гра­нич­ни­от пре­мин „Бо­го­ро­ди­ца“.

Слу­чаи за сни­ма­ње филм

Ре­чи­си си­те спо­ме­на­ти еле­мен­ти ги има­ше слу­ча­јот што ја раз­бра­ну­ва јав­но­ста на 15 сеп­тем­ври. Дра­ма, ак­ци­ја, тај­ни, шпи­о­ни­ра­ње, спор за име, Гр­ци­ја… сѐ по ред за сце­на­рио за три­лер. Ка­ко и во слу­ча­јот со Куз­ман, јав­но­ста бе­ше шо­ки­ра­на со ап­се­ње­то на Бо­рис Да­мов­ски, кре­а­то­рот на „Ед­но­о­ки“. До­ду­ша, по 13 ча­са се­де­ње на ед­но мош­не не­у­доб­но стол­че, ка­ко што са­ми­от ве­ле­ше, бе­ше ос­ло­бо­ден од сом­неж, но во слу­ча­јот об­ви­не­ти се ед­но чу­до звуч­ни ими­ња.

Борис Дамовски – 13 часа на мошне неудобно столче, ама и тоа е подобро од месеци поминати во Шутка

И Го­ран Стој­ков, ге­не­рал на не­ко­гаш­ни­те „ла­во­ви“, спе­ци­јал­на еди­ни­ца на МВР фор­ми­ра­на од Љу­бе Бо­шков­ски во 2001 го­ди­на, е об­ви­нет во слу­ча­јот. Ова е но­во об­ви­не­ние за Стој­ков отка­ко се спа­си од до­жи­во­тен за­твор во слу­ча­јот „Ра­штан­ски Лоз­ја“. Уште еден од „осум­те­ми­на“ е во при­твор, Але­ксан­дар Ди­нев­ски (тој е вто­ри­от од оваа ле­ген­дар­на гру­па на УБК, по Бо­го­ев­ски), по­на­та­му Мар­јан Ма­џов­ски, ше­фот на ка­би­не­тот на пре­тсе­да­те­лот на Со­бра­ни­е­то, па глас­ни­от кри­ти­чар на вла­ста отка­ко бе­ше сме­нет од функ­ци­ја­та ди­ре­ктор на Упра­ва­та за фи­нан­си­ско раз­уз­на­ва­ње на Ми­ни­стерс­тво­то за фи­нан­сии, Ва­не Цве­та­нов. По­крај не­кол­ку раз­уз­на­ва­чи, на спи­со­кот е и вто­ри­от но­ви­нар што го­ди­на­ва ќе за­вр­ши зад ре­ше­тки, Зо­ран Бо­жи­нов­ски. Тој е во ек­стра­ди­ци­о­нен при­твор во Ср­би­ја. Во слу­ча­јот се спом­наа мно­гу ра­бо­ти – шпи­о­ни­ра­ње за дру­ги др­жа­ви (ту­ка Гр­ци­ја се спом­ну­ва најм­но­гу), пор­но­граф­ски сним­ки, уце­ни на поз­на­ти биз­нис­ме­ни. За жал, су­де­ње­то ќе би­де за­тво­ре­но за јав­но­ста.

И на кра­јот, по­ли­ти­ка. Ка­ко да сме за­бо­ра­ви­ле на сил­ни­те ап­се­ња по­ли­ти­ча­ри од Буч­ков­ски на­ва­му. Не тол­ку поз­на­ти­от Ми­рос­лав Ши­по­виќ, пре­тсе­да­тел на Со­ве­тот на Оп­шти­на Цен­тар, е осом­ни­чен за зло­у­по­тре­би во „Ма­ши­но­про­мет“. Ин­те­рес­но е што за кри­ми­нал во оваа фир­ма по­ра­но во ме­ди­у­ми­те по­сто­ја­но се спо­ме­ну­ва­ше се­мејс­тво­то Пај­ма­ков­ски, но се­га из­ле­гу­ва де­ка не­кој друг ја ма­тел во­да­та та­му.

По­крај овие слу­чаи, по­ли­ци­ја­та ги на­пол­ни за­тво­ри­те и со слу­ча­и­те „Де­то­на­тор“, „Фран­кфурт­ска ма­фи­ја“ и „Хам­бур­шка ма­фи­ја“. След­на­та го­ди­на мо­же­би ќе ја до­че­ка­ме ек­стра­ди­ци­ја­та и на Ми­ле Ха­џи­ски.

Пишува: Александар Божиновски

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.