Муслиоски: Ако имаше правда, ние ќе бевме најсреќните луѓе на светот

„Тор­бе­ши­те“ се за­бе­леж­ли­во нај­воз­не­ми­ру­ван на­род пред из­бо­ри­те во др­жа­ва­та по­ра­ди стра­вот што се из­ди­га до ни­во на па­ни­ка за што ли ќе се опре­де­лат во на­ци­о­нал­но­то овој пат, ве­ли Ре­џо Мус­ли­о­ски, Ма­ке­до­нец мус­ли­ман од ре­кан­ски­от крај. Тој не­ко­гаш ка­ко член на СДСМ се оби­де да се бо­ри за пра­ва­та на „торбешите“, Ма­ке­дон­ци­те мус­ли­ма­ни, или луѓето од нашиот сој како што ги нарекува Фиат Цановски. Де­нес, ве­ли, ко­га ќе се се­там на тој пер­и­од мор­ни­ци ме ла­зат. Мус­ли­о­ски сме­та де­ла ни­ко­гаш не зас­пал гне­вот во не­го, од кој из­ви­ра бо­лот не­пре­бол од пу­сти ни­ша­не­ња со „тор­бе­шки­от“ предз­нак во не­го. Ед­ни, ко­мен­ти­ра тој, ни за­бе­ле­жу­ва­ат за ја­зи­кот, дру­ги за ве­ра­та ка­ко одред­ни­ца во на­ци­о­нал­но­то, тре­ти, пак, вер­ски­от предз­нак ни го зе­ма­ат за грев.

За исе­лу­ва­ња­та од ре­кан­ски­от крај, тој ќе ка­же – ма­ги­ја­та за­ко­па­на во ка­ме­на­та кли­су­ра на Ра­ди­ка и во неј­зи­ни­те ди­ви во­ди, чи­и­што бра­но­ви се­кој ден ја исту­ра­ат сво­ја­та лу­ти­на и гнев по­ра­ди де­мо­граф­ски­от пу­стош што ќе го оста­ви пе­чал­бар­ска­та ре­ка без по­врат, се за­ка­ну­ва Ре­ка да ни ја пре­тво­ри во де­мо­граф­ска ур­на­ти­на со ид­ни­на на ма­ри­ов­ска суд­би­на, ка­де што де­нес не­ма кој на ро­де­но да се ра­ду­ва и на умре­но да зап­ла­че. Ре­кан­ски­от крај, до­да­ва тој, е ме­сто на кое е те­шко да се би­де, а уште по­те­шко да не се би­де. Приз­на­ва де­ка не ед­наш ту­ку и по­ве­ќе па­ти и тој са­кал да ја збри­ше од Ре­ка, но таа ус­пе­а­ла да го за­др­жи.

Го­лем дел од жи­во­тот сте во по­ли­ти­ка­та, сво­е­вре­ме­но бе­вте и член на СК на СКМ, а по­доц­на бе­вте акти­вен во по­ве­ќе оп­штес­тве­ни дви­же­ња. Да­ли гле­да­те на­пре­док, во на­чи­нот на кој се во­ди по­ли­ти­ка­та во пос­лед­ни­те де­це­нии?
Мус­ли­о­ски: Неј­зи­но­то ви­со­чес­тво по­ли­ти­ка­та би­ла и мо­ја оп­се­си­ја. Од се­гаш­на ди­стан­ца ако се сог­ле­ду­ва­ат раз­ли­ки­те во во­де­ње­то на по­ли­ти­ка­та, се­ка­ко де­ка има го­лем на­пре­док, пред сѐ по­ра­ди соз­да­де­ни­от плу­ра­лен ам­би­ент и мож­но­то пул­си­ра­ње што го овоз­мо­жи по­ве­ќе­пар­ти­ски­от си­стем.

Мо­е­то искус­тво ве­ли де­ка за си­те вре­ми­ња чо­ве­кот бил со­од­вет­на ка­те­го­ри­ја во сфе­ра­та на по­ли­ти­ка­та. Вла­ста, пак, отсе­ко­гаш би­ла прок­ле­то веч­на ка­те­го­ри­ја. Ова мо­жам да го раз­бе­рам, но не мо­жам да ги раз­бе­рам та­лен­ти­ра­ни­те пол­тро­ни во по­ли­ти­ка­та, кои отка­ко ќе се вса­дат во топ­ли­те ску­то­ви на вла­ста се­ед­но им е да­ли сѐ е кри­во во др­жа­ва­та, ду­ри и прав­да­та. Мол­чат а бо­жем раз­мис­лу­ва­ат. Ми те­жи ко­га ние што си за­ми­нав­ме ве­ли­ме по нас по­топ, а тие што дој­доа по нас ве­лат де­ка од нив поч­ну­ва све­тот.

Знам де­ка има­ше и ло­ши ра­бо­ти во ми­на­то­то вла­де­е­ње, но не­ма­ше кон­теј­нер­ска тран­зи­ци­ја, не­ма­ше на­род­ни куј­ни за да срк­нат не­што чор­бе­сто си­ро­маш­ни­те. Има­ше сред­на кла­са, а де­нес има но­во­соз­да­де­ни бо­га­та­ши, кои игра­ат во за­нес и око не им треп­ну­ва што на спро­тив­на­та стра­на се игра „Те­шко­то“, всуш­ност, се игра жи­во­тот.
По­ли­ти­ка­та не е лес­на ра­бо­та, те­шко се ис­пра­ва­ат гре­шки­те од ло­шо во­де­на по­ли­ти­ка. Осо­бе­но е не­прост­ли­во ако мла­ди­те по­ли­ти­ча­ри се оп­сед­на­ти со емо­тив­но-мла­де­шка ане­сте­зи­ја за­што то­гаш та­кви­те по­ли­ти­ча­ри зна­ат са­мо што са­ка­ат, а не зна­ат што мо­жат.

Ве по­чи­ту­ва­ат Ма­ке­дон­ци и Ал­бан­ци и Тур­ци и си­те дру­ги на­ци­о­нал­но­сти. Ка­ко го об­јас­ну­ва­те фа­ктот што на по­те­гот од Де­бар до Ма­вро­во отсе­ко­гаш вла­де­е­ло по­ви­со­ко ни­во на то­ле­ран­ци­ја ме­ѓу гра­ѓа­ни­те раз­лич­ни по на­ци­о­нал­ност и по ве­ра?
Мус­ли­о­ски: Умор­на­та, но жи­ла­ва Ре­ка отсе­ко­гаш, па и де­нес, ме­ѓу­себ­на­та то­ле­ран­ци­ја и по­чит кон раз­лич­ни­от од се­бе ја чу­ва во тре­зо­рот на ид­ни­на­та, ка­ко гра­ди­тел­ски би­сер во сфе­ра­та на на­ци­о­нал­ни­те од­но­си. Гриж­ли­во го чу­ва­ме и не­гу­ва­ме за­ем­ни­от ама­нет од на­ши­те де­дов­ци и пра­де­дов­ци, вер­ски­те и друг вид раз­ли­ки да ни би­дат на­ши вред­но­сти, а не прок­лет­ство. Тоа се по­стиг­ну­ва са­мо ко­га по­лес­но ќе му про­сти­те на раз­лич­ни­от од се­бе откол­ку на сво­и­те исто­род­ни­ци.

Отсе­ко­гаш ов­де лу­ѓе­то раз­лич­ни по ве­ра во со­сед­ни­те ни­ви не го свр­ту­ва­ат гр­бот еден на друг, а те­ма­та на раз­го­вор се­ко­гаш им е за дож­дот и за бе­ри­ќе­тот. Та­му ка­де што не­ма со­жи­вот, ве­лат Ре­кан­ци­те, не­ма жи­вот.
Мус­ли­о­ски: Во ова при­го­да са­кам да ис­пра­там ре­кан­ска по­ра­ка за со­жи­вот до по­ши­ро­ка­та ма­ке­дон­ска јав­ност пре­ку след­на­ва илу­стра­ци­ја за ко­ја не се се­ќа­вам ка­де сум ја про­чи­тал или слуш­нал. Иа­ко асо­ци­ра на рас­на раз­ли­ка, ов­де има ме­сто за неа. Ко­га бе­ло­то Аме­ри­кан­че го по­ка­ни­ло црн­че­то Са­мир на ро­ден­ден, мај­ка му го пра­ша­ла да­ли Са­мир е црн­че. Чи­ста­та дет­ска ду­ша од­го­во­ри­ла, не знам, не ви­дов.! Јас са­мо би до­дал, во­зрас­ни, опа­ме­те­те се!

Во овој крај жи­ве­ат го­лем број лу­ѓе, кои, об­је­ктив­но, има­ат проб­лем да би­дат раз­бра­ни во сфе­ра­та на сво­е­то на­ци­о­нал­но са­мо­о­дре­ду­ва­ње.
Мус­ли­о­ски: Јас ка­ко да сум умо­рен од по­тра­га­та по од­го­вор на ова пра­ша­ње. А и овој автох­тон на­род е пре­мо­рен од се­бе­до­ка­жу­ва­ње ама, се­пак, „тор­бе­ши“ се на­ре­че­ни по­ра­ди по­ни­жу­ва­ње. А таа, пак, исто­ри­ја­та, нив­на­та ма­ќеа, ка­ко за ина­ет, од­вре­ме-на­вре­ме им ги отво­ра ста­ри­те прок­лет­ства. Ед­ни да ни за­бе­ле­жу­ва­ат за ја­зи­кот, дру­ги за ве­ра­та ка­ко одред­ни­ца во на­ци­о­нал­но­то, тре­ти, пак, вер­ски­от предз­нак ни го зе­ма­ат за грев. „Тор­бе­ши­те“ ка­ко да не­маа до­вол­но исто­ри­ско вре­ме за бу­де­ње. Со де­це­нии на­на­зад сво­јот иден­ти­тет го гре­ат на ти­вок оган и по­сто­ја­но во ка­за­нот до­да­ва­ат раз­ни ми­ру­дии ама пу­ста­та ман­џа пак е иста.

Па се пра­шу­вам, кој е тој наш не­де­фи­ни­ран суд­бин­ски про­гон што нас раз­лич­ни­те а тол­ку исти нѐ заг­ла­ви во ме­ѓу­себ­ни дел­би, во ет­нич­ко­то и во по­ли­тич­ко­то, за по­тоа си­те да нѐ со­жа­лу­ва­ат, а ни­кој да не нѐ це­ни.

Ка­де згре­ши­ја Ма­ке­дон­ци­те пра­вос­лав­ни во од­но­сот кон сво­и­те бра­ќа, со­гра­ѓа­ни и при­ја­те­ли од мус­ли­ман­ска ве­ро­ис­по­вед?
Мус­ли­о­ски: Јас би ре­кол, зо­што пра­вос­лав­ни­те Ма­ке­дон­ци не беа искре­ни ис­це­ли­те­ли на отво­ре­на­та ра­на, во сфе­ра­та на на­ше­то на­ци­о­нал­но би­тие. Таа ра­на и без тоа бо­ли, но ако не ве при­фа­ќа­ат тие на кои им при­па­ѓа­те таа ем бо­ли ем кр­ва­ви.

Се­ко­ја чест кон чес­ни­те иск­лу­чо­ци, ама и до ден де­не­шен ни­ка­ко да ја над­ми­нат сво­ја­та го­ле­ма заб­лу­да де­ка Ма­ке­до­нец мо­же да би­де са­мо тој со пра­вос­лав­на ве­ро­ис­по­вед. Др­жа­во­твор­ни­от на­род во ова зем­ја, ре­ги­о­ни­те ка­де што жи­ве­ат овие лу­ѓе ги оста­ви ка­ко про­стор за бесп­лат­на по­ли­тич­ка и друг вид за­ба­ва, би ре­кол па­на­ѓур, кој, за вол­ја на ви­сти­на­та, ре­дов­но бил пред­вре­ме отво­ран. Ка­де што најм­но­гу се про­да­ва­ле уба­ви збо­ро­ви. Мно­гу­број­ни­те еми­са­ри на нив­ни­от оми­лен па­на­ѓур ни­ко­гаш не кри­е­ле зо­што по­дра­ни­ле со сво­и­те прет­ста­ви, ка­де, очиг­лед­но, до пер­фек­ци­ја го изу­чи­ле ча­ла­мот, за обил­но до­зи­ра­ње ане­сте­тик, со што од це­ли­на­та на овој на­род што го по­кри­ва ег­зо­ни­мот „тор­беш“ се оти­де на три стра­ни, та­ка што де­нес нѐ има ка­ко Ма­ке­дон­ци мус­ли­ма­ни, Ал­бан­ци и Тур­ци. Има ли пат со три прав­ци? Да, мо­же да го има, ама тој се ви­ка бес­па­ќе. „Тор­бе­ши­те“ се за­бе­ле­жи­тел­но нај­воз­не­ми­ру­ван на­род пред из­бо­ри­те во др­жа­ва­та по­ра­ди стра­вот што се из­ди­га до ни­во на па­ни­ка, за што ли ќе се опре­де­лат во на­ци­о­нал­но­то овој пат.

Вие бе­вте дел од СДСМ, но не ус­пе­а­вте да го на­мет­не­те пра­ша­ње­то на овој на­род за кој збо­ру­ва­ме по­ви­со­ко ме­ѓу при­о­ри­те­ти­те на пар­ти­ја­та.
Мус­ли­о­ски: Мор­ни­ци ме ла­зат, ко­га ќе се се­там на пер­и­о­дот што го по­ми­нав во СДСМ. Ка­кви ви­со­ки при­о­ри­те­ти мо­же да на­мет­не­те ако нај­ви­со­ка­та по­зи­ци­ја што ја имав бе­ше де­ле­гат на кон­грес, иа­ко на кон­гре­си­те не одев са­мо за­ра­ди сенд­ви­чот, по­ра­ди ни­ски стра­сти на не­кои по­ли­ти­ча­ри-шме­ќа­ри не стиг­нав по­ви­со­ко од де­ле­гат.

За вол­ја на ви­сти­на­та, са­кам да би­дам искрен, на два­па­ти бев кан­ди­дат за пра­те­ник. Не ги отво­рам бол­ни­те се­ќа­ва­ња за слу­чу­ва­ња­та око­лу тоа, тие ве­ќе се за­ко­па­ни во ме­не и ќе умрат со ме­не. Но, се­пак, од тоа на­у­чив не­што во жи­во­тот, де­ка за да на­пре­ду­ва­те не е до­вол­но да има­те са­мо та­лент, ту­ку за­дол­жи­тел­но е да има­те нај­мал­ку еден агент.

Еве и да ја за­вр­шам мо­ја­та гор­ка при­каз­на со след­но­во: Од­би­вам да при­фа­там де­ка со ка­жа­но­то приз­на­вам лич­ни фру­стра­ции за­што во по­ли­тич­ка­та шко­ла на СДСМ до­вол­но дол­го се из­веж­бав да не ма­ни­фе­сти­рам бол­ка ко­га не сум бил из­бран, бол­но сум се чув­ству­вал са­мо ко­га не сум бил раз­бран. Но, ед­но мо­рам да приз­нам – де­ка ни­ко­гаш не зас­пал гне­вот во ме­не, од кој из­ви­ра бо­лот, не­пре­бол од пу­сти ни­ша­не­ња со „тор­бе­шки­от“ предз­нак во ме­не, по­ра­ди што на „тор­бе­шки“ ко­ор­ди­на­ти го ис­цр­тав жи­во­тот со луз­ни од бал­ка­низ­ми, со мо­е­то име, мо­јот ја­зик, од мо­јот на­род во мо­ја­та зем­ја цр­ве­не­ев. Де­нес се чув­ству­вам горд што ус­пе­ав да го кон­тро­ли­рам гне­вот за мо­јот не­ус­пех во по­ли­ти­ка­та, до­ду­ша имав и го­ле­ма уте­ха од мо­јот пом­лад брат, кој, исто та­ка, не ус­пеа во му­зи­ка­та иа­ко си­те ве­лат де­ка со не­го­во­то гр­ло бил ре­кан­ски­от сла­веј.

Де­но­ви­ве пре­ми­е­рот Гру­ев­ски бе­ше во по­се­та на Ре­ка ка­де што во Ро­сту­ше за прв­пат во пос­лед­ни­ве по­ло­ви­на век бе­ше отво­ре­на фи­скул­тур­на са­ла, што са­мо по се­бе е шо­кант­но. А пред еден ме­сец во нај­ви­со­ко­то те­ло на вла­де­јач­ка­та пар­ти­ја бе­ше из­бран прет­став­ник од ва­ши­те ре­до­ви. Ка­кви се ва­ши­те оцен­ки за овој на­ви­дум мал по­тег? Мо­же ли да се на­де­ва­ме де­ка ќе про­дол­жи овој тренд?
Мус­ли­о­ски: Имам по­себ­на по­чит кон спор­тот и кон фи­зич­ка­та кул­ту­ра. Го­ле­ма бла­го­дар­ност за град­ба­та на оваа са­ла, но мно­гу би по­са­ку­вал гос­по­ди­нот пре­ми­ер во след­на при­го­да да дој­де за пу­шта­ње на не­ко­ја фа­брич­ка ха­ла. Не се лу­там што овој пат при­о­ри­тет ѝ е да­ден на фи­зич­ка­та кул­ту­ра, иа­ко нас ов­де це­ли­от жи­вот и без тоа ни е фи­скул­ту­ра.
Че­сти­тки за ВМРО-ДПМНЕ за прет­став­ни­кот од Ре­ка во вр­вот на пар­ти­ја­та и за мно­гу дру­ги ка­дров­ски вгра­ду­ва­ња во си­сте­мот и во др­жа­ва­та од на­ши­ве ре­до­ви за­што тоа во ми­на­ти­от пер­и­од ре­чи­си бе­ше не­воз­мож­на ми­си­ја. Но, мо­ја се­ри­оз­на за­бе­ле­шка е што не се под­др­жа Пар­ти­ја­та за европ­ска ид­ни­на на тој план за­ра­ди по­ши­ро­ки­от ин­те­рес на овој на­род та­кси­рат­ли­ја.

Збо­ру­ва­ме за број­ка на лу­ѓе, ко­ја над­ми­ну­ва сто ил­ја­ди.
Мус­ли­о­ски: Не сум љу­би­тел да го­во­рам за број­ки. Ка­ко што трг­на­ло на­ше­то би­ти­су­ва­ње, пак мно­гу нѐ има. На­ши­от нај­го­лем ка­пи­тал е „тор­бе­шки­от“ на­род, кој со де­це­нии се то­пи и пре­то­пу­ва а по­ра­ди ге­нет­ска­та кро­ткост оста­на­ло и на­та­му ет­нич­ко те­сто за ме­се­ње.

Кол­ку по­мог­на ин­те­ле­ген­ци­ја­та во еман­ци­па­ци­ја­та на овој на­род во прет­ход­ни­от пер­и­од и ка­ко го оце­ну­ва­те по­тен­ци­ја­лот да про­ме­нат не­што во на­ред­ни­от пер­и­од?
Мус­ли­о­ски: Ка­ко ин­те­ле­кту­а­лец, уште ко­га бев го­ло­бра­до мом­че се но­сев со на­деж и со уве­ру­ва­ње де­ка, бла­го­да­ре­ние на ин­те­ле­кту­ал­ни­от по­тен­ци­јал што са­ми го соз­да­вав­ме ќе ја до­би­е­ме би­тка­та за на­ше ме­сто под сон­це­то и де­ка тоа во про­це­сот во на­ше­то вкуп­но еман­ци­пи­ра­ње ќе ни би­де нај­сил­ни­от адут за да им се „од­маз­ди­ме“ на си­те коц­ка­ри со доц­не­ње­то на на­ше­то вре­ме.

Но, да се раз­бе­ре­ме, отсе­ко­гаш сум бил ја­сен ко­га ба­ра­те прав­да не тре­ба да ба­ра­те од­маз­да. Но, јас ве­лам ако има­ше прав­да „тор­бе­ши­те“ тре­ба­ше да би­дат нај­среќ­ни­те лу­ѓе на све­тот.

Ин­те­ле­кту­ал­ци­те се тие што го во­дат и бра­нат сво­јот на­род. Но, ин­те­ле­кту­ал­ци што со мол­че­ње го бра­нат сво­јот на­род се то­вар на тој на­род. Во на­ши­от ет­ни­кум мно­гу е те­шко да се би­де ин­те­ле­кту­ал­на ин­ди­ви­дуа, нај­ве­ро­јат­но по­ра­ди на­ша­та по­ве­ќе­де­це­ни­ска отфр­ле­ност, ко­ја ка­ко да ни вса­ди­ла де­фе­ти­зам, ма­ло­душ­ност и рам­но­душ­ност ка­ко за­дол­жи­тел­на ал­тер­на­ти­ва на зас­па­на­та ин­те­ле­кту­ал­на со­вест. Со та­ква, да ја на­ре­чам, ма­сов­на ин­те­ле­кту­ал­на дрем­ка во на­ши­те ре­до­ви и на­та­му во си­те ва­ри­јан­ти на наш са­мо­из­бран на­ци­о­на­лен ста­тус, пол­зе­ње­то и на­та­му ќе ни би­де сло­бо­да на дви­же­ње. На­ши­те ин­те­ле­кту­ал­ци мо­ра да да­дат од­го­вор не са­мо кои сме и што сме, ту­ку и ка­де оди­ме.

Проб­ле­ми­те на исе­лу­ва­ње­то не се са­мо на лу­ѓе­то од овој крај. Пе­чал­барс­тво­то ста­на тренд се­ка­де низ Ма­ке­до­ни­ја, ка­ко се со­о­чу­ва­те со фа­ктот што Ва­ши­те де­ца и вну­ци мо­ра­ат да за­ми­нат од зем­ја­та, нај­че­сто во Ита­ли­ја, за да обез­бе­дат ег­зи­стен­ци­ја?
Мус­ли­о­ски: Ре­ка ка­ко да не мо­же без де­мо­граф­ски праз­не­ња. Пе­чал­барс­тво­то ка­ко на­ша не­од­мин­ли­ва суд­бин­ска кон­стан­та ве­ќе го жи­вее сво­јот ап­сурд. Не ве­лам де­ка тоа е са­мо на­ша суд­би­на, ту­ку на­ша не­бид­ни­на. Ре­кан­ски­от крај не мо­же по­ве­ќе да го со­крие гне­вот по­ра­ди сво­ја­та за­гу­бе­на мла­дост. За­луд­ни ќе ни би­дат сеп­тем­ври­ски­те об­ла­ци, кои ќе се оби­дат да ја по­кри­јат бол­ка­та за про­сто­рот што не­за­пир­ли­во се праз­ни. Со­сед­ски­те раз­го­во­ри де­но­ви­ве се све­ду­ва­ат на збо­ро­ви­те: со здрав­је не­ка ви одат де­ца­та и вну­ци­те, на­ши­те вче­ра си за­ми­наа.
До­де­ка дру­ги­те око­лу нас ле­та­ат со при­ви­ле­гии од по­ли­ти­ка­та ние ле­та­ме со се­мејс­тва­та над­вор, ве­лат мо­и­те Ре­кан­ци.

Уве­рен сум де­ка се­кој до­бро­на­ме­рен пат­ник што по­ми­ну­ва низ Ре­ка отка­ко ќе ја пу­шти ка­ме­ра­та му пре­ста­ну­ва­ат збо­ро­ви­те. Се­пак на крај се пра­шу­ва од што жи­ве­ат овие лу­ѓе ов­де, што ли ги за­др­жа­ло. Мо­јот од­го­вор е, тоа е ма­ги­ја­та за­ко­па­на во ка­ме­на­та кли­су­ра на Ра­ди­ка и неј­зи­ни­те ди­ви во­ди, чи­и­што бра­но­ви се­кој ден ја исту­ра­ат сво­ја­та лу­ти­на и гнев по­ра­ди де­мо­граф­ски­от пу­стош што ќе го оста­ви пе­чал­бар­ска­та ре­ка без по­врат, и се за­ка­ну­ва Ре­ка да ни ја пре­тво­ри во де­мо­граф­ска ур­на­ти­на со ид­ни­на на ма­ри­ов­ска суд­би­на, ка­де што де­нес не­ма кој на ро­де­но да се ра­ду­ва и на умре­но да зап­ла­че.

На­деж ми да­ва са­мо тоа што Ре­кан­ци­те ко­га ќе ви ја отво­рат ду­ша­та ве­лат: ре­кан­ски­от крај е ме­сто на кое е те­шко да се би­де, а уште по­те­шко да се не би­де. Не ед­наш ту­ку и по­ве­ќе па­ти и јас сум са­кал да ја збри­шам од Ре­ка, но таа ус­пеа да ме за­др­жи. Не знам ка­ко сто­и­те со про­стор во не­дел­ни­ков за да спо­ме­нам и ед­но дру­го праз­не­ње на Ре­ка, праз­не­ње што се слу­чи во пе­де­сет­ти­те го­ди­ни на 20 век. Кр­чин и Сто­го­во са­мо па­ме­тат ко­га Ра­ди­ка ри­ка­ше во сол­зи за­што за на­век мај­ка ис­пра­ќа­ше ќер­ка или оста­ва­ше син на па­тот за Ана­до­ли­ја. Ко­га ре­кан­ска­та мај­ка ов­де и таа та­му не мо­жеа да го по­ми­нат де­нот без да оф­нат.

Еко­но­ми­ја­та, ка­ко и за си­те дру­ги, и за лу­ѓе­то од мус­ли­ман­ска ве­ро­ис­по­вед, кои осо­бе­но жи­ве­ат во ре­кан­ско-дрим­кол­ски­от и во при­леп­ско-плас­нич­ки­от ре­ги­он, но и во Ки­че­во и во Скоп­ско, со де­це­нии не е до­бра. Ќе ја сне­ма ли еми­гра­ци­ја­та ако се жи­вее по­до­бро?
Мус­ли­о­ски: Без раз­вој и еко­но­ми­ја не­ма жи­вот. Оваа др­жа­ва во ре­ги­о­ни­те во кои жи­вее овој на­род со де­це­нии ни­што зза­бе­ле­жи­тел­но не про­ме­ни­ла во сфе­ра­та на еко­но­ми­ја­та. Свес­ни се де­ка си­те проб­ле­ми од оваа сфе­ра не тре­ба да се ба­ра­ат са­мо во др­жа­ва­та, ама ние нај­до­бро зна­е­ме кол­ку е утеш­но да жи­ве­е­те че­кај­ќи др­жа­ва­та да на­пра­ви не­што за вас. Кри­за­та не е таа што по­ми­ну­ва, ту­ку жи­во­тот. Мо­и­те исто­род­ни­ци тоа одам­на го сфа­ти­ја и за­тоа пат под но­зе фа­ти­ја.

Ќе ја сне­ма ли еми­гра­ци­ја­та ако се жи­вее по­до­бро, ме пра­шу­ва­те… Мис­лам де­ка таа ќе би­де са­мо на­ма­ле­на, а во ру­рал­ни­те пла­нин­ски пре­де­ли, ко­га ќе пра­ша­те зо­што ги не­ма лу­ѓе­то, од­го­во­рот ќе би­де оти­шол чо­ве­кот од ту­ка за да по­жи­вее чо­веч­ки.

Лу­ѓе­то за кои збо­ру­ва­те чле­ну­ва­ат во по­ве­ќе пар­тии. Во оп­шти­на­та Ро­сту­ше и Ма­вро­во вла­де­јач­ка­та пар­ти­ја по­бе­ди ка­ко ре­тко ко­га, во пр­ви­от круг втор бе­ше СДСМ, а трет по­ли­тич­ки суб­јект бе­ше ПЕИ . Ка­ко го оце­ну­ва­те овој реј­тинг на пар­ти­ја­та?
Мус­ли­о­ски: За ова мо­жам да збо­ру­вам мно­гу, на­ши­от автен­ти­чен по­ли­тич­ки суб­јект го на­пра­вив­ме за да не би­де­ме по­ве­ќе из­ме­ќа­ри ту­ку парт­не­ри во по­ли­ти­ка­та. За­ра­ди ма­ла ве­дри­на са­кам да на­пра­вам ед­на ди­гре­си­ја, со му­дра­та мис­ла на Мар­ви за че­ти­ри­те клу­че­ви. Ни здо­деа ве­ќе од че­ти­ри­те клу­че­ви што ни ги да­ваа пар­ти­те во кои чле­ну­вав­ме за да ги отво­ри­ме пор­ти­те за влез во на­ша­та по­ли­тич­ка ид­ни­на. Ка­ко што нѐ дал Гос­под, пр­ви­те три са­ми ги по­гре­шив­ме и штом ќе дој­дев­ме до че­твр­ти­от, ви­стин­ски­от, не­кој ман­гуп од СДСМ или од ВМРО-ДПМНЕ ве­ќе ја сме­нил бра­ва­та. За­тоа ве­лам ра­ѓа­ње­то на ПЕИ бе­ше уба­во ка­ко зо­ра­та, сил­но ка­ко на­деж­та.

Ве­ли­те ка­ков е реј­тин­гот на ПЕИ, ка­ков мо­же да би­де ако во неј­зи­ни­те ре­до­ви има­те за­ви­ден број на до пер­фек­ци­ја из­веж­ба­ни мај­сто­ри за фар­ба­ње на сво­ја­та пар­ти­ска ли­ма­ри­ја. Пред из­бо­ри се со вас, по из­бо­ри , со из­веж­ба­но сме­шка­ње ве­лат на­ро­дот та­ка си са­кал. Жал­но, но ви­сти­ни­то, Ре­ка и на­та­му оста­ну­ва пли­тко ора­на по­ли­тич­ка гра­ди­на.

По тој по­раз за кој ме пра­шу­ва­те, во ед­на ко­лум­на на­пи­шав: „До­де­ка ВМРО и ДУИ гор­де­ли­во де­леа мег­дан на на­ши­от жи­во­тен про­стор, ПЕИ уште во пр­ви­от круг ја оп­ла­ку­ва­ше ана­то­ми­ја­та на сво­јот по­раз“. Ме пра­шу­ва­те и зо­што. За­тоа што со ПЕИ по­ли­тич­ки­от молк ни пре­ста­на ама прок­лет­ство­то ни оста­на.

Вие бе­вте дел од ос­но­вач­ко­то со­бра­ние на ПЕИ, пре­тсе­да­ва­вте со не­го, но де­нес не сте член на ор­га­ни­те и на те­ла­та на ПЕИ, зо­што?
Мус­ли­о­ски: Мо­е­то оде­ње во ПЕИ не го сфа­тив ка­ко по­ли­тич­ка за­ба­ва, мо­е­то оде­ње бе­ше и оста­ну­ва мој исто­ри­ски долг. Та­му ќе би­дам сѐ до­де­ка има мас­ло во мо­е­во жи­вот­но кан­ди­ло, се раз­би­ра, ако ПЕИ го за­др­жи пра­ве­цот што му при­ле­га на име­то.

Ви­сти­на е де­ка бев пре­тсе­да­вач на ос­но­вач­ко­то со­бра­ние. Бев на си­те кон­гре­си и се оби­дов да да­дам свој при­до­нес, ука­жу­вав де­ка ПЕИ тре­ба да ја зас­лу­жи до­вер­ба­та кај на­ши­от на­род, а уште по­ја­сен бев де­ка тоа се пра­ви со одра­бо­те­ни вред­но­сти, а не со пол­трон­ски вер­но­сти, се чи­ни на ова вто­ро­во се соп­нав­ме. И де­нес се пра­шу­вам ко­му му до­ја­див, па во сти­лот на онаа на­род­на­та, му­дро за­ду­шен – бр­зо за­бо­ра­вен, се слу­чи не­што што нај­мал­ку мо­жев да оче­ку­вам. Па си ве­лам, мо­же­би, ни тре­ба уште по­ли­тич­ко зре­е­ње.

Во пос­лед­но вре­ме се слуш­на иде­ја за фор­ми­ра­ње по­себ­на тор­бе­шка на­ци­ја, но тоа не до­би це­лос­на под­др­шка кај лу­ѓе­то.
Мус­ли­о­ски: Бев при­су­тен на таа сед­ни­ца на цен­трал­ни­от од­бор на ПЕИ, за жал и пос­лед­на. Мо­јот став бе­ше ја­сен де­ка из­др­жа­но тре­ба да се спро­тив­ста­вив­ме на на­уч­на­та мис­ла – од­нос­но на­уч­на­та де­фи­ни­ци­ја за иден­ти­те­тот на Ма­ке­дон­ци­те мус­ли­ма­ни во Ма­ке­до­ни­ја, ко­ја ја по­кри­ва по­ве­ќе­де­це­ни­ски прав, но, се­пак, е уред­но ар­хи­ви­ра­на. Пред­ло­жив тоа да го на­пра­ви­ме и со ком­пе­тент­ни лу­ѓе од на­ши­те ре­до­ви. Но, се спро­тив­ста­вив де­ка со пар­ти­ска дек­ла­ра­ци­ја тре­ба да се пра­ви на­ци­ја и со ди­ску­сии од ти­пот: Па ние та­ка си са­ка­ме, кој ја фер­ма на­у­ка­та, па тоа е на­ше пра­во, и ко­га сме кај пра­во­то за из­бор во на­ци­о­нал­но­то до тој сте­пен се вул­га­ри­зи­ра­ше ка­ко да е тоа пра­во на из­бор на чев­ли. Овој истрел на ПЕИ ка­ко да ми ли­че­ше на на­ив­на пер­цеп­ци­ја за уште еден наш от­стрел истре­лан од ло­ка­ци­ја­та на „тор­бе­шки­от“ ет­но­по­ли­тич­ки ха­ос, што ќе пре­диз­ви­ка но­ви дел­би.

Разговараше: Горан Момироски
Фото: Александар Ивановски
(Интервјуто со Реџо Муслиоски е објавено во 54. број на неделникот Република)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.