Што е потребно за почнување сопствен бизнис

Не­до­сти­гот од фи­нан­сии не е се­ко­гаш глав­на­та преч­ка за поч­ну­ва­ње сопс­твен биз­нис. Ова е глав­но­то мо­то на мла­ди­те и та­лен­ти­ра­ни лу­ѓе што ре­ши­ле да отво­рат сво­ја ком­па­ни­ја, глав­но од ин­ду­стри­ја­та за ин­фор­ма­тич­ка тех­но­ло­ги­ја.

Искус­тва­та на фир­ми­те кои за­ро­ди­шот го ба­ра­ат во про­сто­ри­и­те на Фон­да­ци­ја­та ПСМ по­ка­жу­ва­ат де­ка но­во­фор­ми­ра­ни­те биз­ни­си нај­че­сто поч­ну­ва­ат со сопс­тве­ни средс­тва би­деј­ќи во Ма­ке­до­ни­ја ре­чи­си не функ­ци­о­ни­ра­ат ал­тер­на­тив­ни на­чи­ни на фи­нан­си­ра­ње.

– Она што функ­ци­о­ни­ра во све­тот, тоа е мре­жа на биз­нис-ан­ге­ли, фон­до­ви за по­че­тен биз­нис, кои, за жал, кај нас и во ре­ги­о­нот не функ­ци­о­ни­ра­ат. Та­ка што си­те ком­па­нии што по­сто­јат кај нас, поч­ну­ва­ат биз­нис со свои средс­тва и ре­ин­ве­сти­ра­ат сѐ што ќе ос­тва­рат ка­ко при­ход, не­ма по­дел­ба на про­фи­тот, ре­ин­ве­сти­ра­ат во ком­па­ни­ја­та, на­ба­ву­ва­ат но­ва опре­ма, се ши­рат, вра­бо­ту­ва­ат но­ви лу­ѓе – ве­ли Љуп­чо Дес­по­тов­ски, ди­ре­ктор на Фон­да­ци­ја­та ПСМ.

Спо­ред про­фи­лот на но­во­соз­да­де­ни­те ком­па­нии, очиг­лед­но е де­ка најм­но­гу ве­ту­ва­ат биз­ни­си­те што се на­со­че­ни кон ин­фор­ма­тич­ка­та тех­но­ло­ги­ја за­тоа што не се фи­зич­ки за­вис­ни од ло­ка­ци­ја­та, а ве­ту­ва­ат и ви­сок по­тен­ци­јал за раст на биз­ни­сот. Дес­по­тов­ски об­јас­ну­ва де­ка во пос­лед­ни­от пер­и­од се фо­ку­си­ра­ат и на поч­ну­ва­ње мо­бил­ни биз­ни­си, мо­бил­ни ап­ли­ка­ции, па­мет­ни те­ле­фо­ни и таб­ле­ти… Во таа деј­ност е и ком­па­ни­ја­та „Код­вел“, ко­ја е фор­ми­ра­на од двај­ца мла­ди ен­ту­зи­ја­сти, а пре­поз­нат­ли­ва е по мо­бил­на­та ап­ли­ка­ци­ја за до­би­ва­ње ин­фор­ма­ции во вр­ска со јав­ни­от пре­воз во зем­ја­ва.

Спо­ред искус­тва­та, за поч­ну­ва­ње ед­на ре­ал­на прет­при­е­мач­ка ини­ци­ја­ти­ва се по­треб­ни од две до 10.000 евра, кои, во­о­би­ча­е­но, фир­ми­те ги обез­бе­ду­ва­ат од сопс­тве­ни средс­тва. Но, кол­ку др­жа­ва­та им по­ма­га на фир­ми­те во за­ро­диш?

– Има­ме по­вол­на де­лов­на кли­ма, но по­треб­на е и до­бра ин­фра­стру­кту­ра за да ги мо­ти­ви­ра лу­ѓе­то да поч­нат свој биз­нис. На ли­ста­та на Свет­ска бан­ка ние сме на че­твр­то­то ме­сто за поч­ну­ва­ње биз­нис, но тре­ба да се ра­бо­ти на соз­да­ва­ње ин­фра­стру­кту­ра за по­мош на оние што са­ка­ат да поч­нат биз­нис, ка­ко до­на­ции кои ќе би­дат са­мо за по­че­ток на биз­нис – ве­ли Дес­по­тов­ски.

Свет­ска­та пра­кти­ка по­ка­жу­ва де­ка 70 про­цен­ти од но­во­фор­ми­ра­ни­те фир­ми во све­тот про­па­ѓа­ат во по­чет­на­та фа­за или во пр­ви­те две го­ди­ни од ос­но­ва­ње­то. По­ра­ди тоа, струч­ња­ци­те по­ра­чу­ва­ат отво­ра­ње на што по­го­лем број цен­три и ин­ку­ба­то­ри што ќе им по­ма­га­ат на ком­па­ни­и­те за пре­мо­сту­ва­ње на преч­ки­те што ќе им се по­ја­ват на па­тот.

 Про­фил на ком­па­нии

До­кол­ку се ана­ли­зи­ра про­фи­лот на ком­па­ни­и­те што се отво­ра­ат во Ма­ке­до­ни­ја, ќе се ви­ди де­ка сѐ уште е нај­лес­но да се отво­рат фир­ми што ра­бо­тат со тр­го­ви­ја иа­ко тие има­ат нај­го­ле­ми шан­си да про­пад­нат. За нај­ста­бил­ни биз­ни­си во Ма­ке­до­ни­ја сѐ уште се сме­та­ат оние од об­ла­ста на здрав­стве­на и со­ци­јал­на за­шти­та и енер­ге­ти­ка. Ова го по­твр­ду­ва­ат и од Цен­тра­лен ре­ги­стар, чи­ја еви­ден­ци­ја по­ка­жу­ва де­ка со го­ди­ни прет­при­е­ма­чи­те во зем­ја­ва се од­лу­чу­ва­ат за по­че­тен биз­нис во тр­го­ви­ја на го­ле­мо и на ма­ло. Факт е де­ка отво­ра­ње­то тр­гов­ски фир­ми се­ко­гаш е по­лес­но без раз­ли­ка да­ли од­го­ва­ра на ре­ал­ни­те по­тре­би на сто­панс­тво­то или, пак, на па­зар­на­та ло­ги­ка.

Ва­ква­та пра­кти­ка е осо­бе­но изра­зе­на во вре­ме ко­га се за­о­стре­ни ус­ло­ви­те на бан­ки­те за кре­ди­ти­ра­ње. По­го­ле­мо­то про­из­водс­тво ба­ра по­ве­ќе средс­тва, мар­ке­тин­шки истра­жу­ва­ња, ба­ра­ње па­за­ри. Нас­про­ти ова, ус­луж­ни­от се­ктор по­ми­ну­ва со по­ма­ли ин­ве­сти­ции, а ну­ди брз по­врат на средс­тва­та.

Ми­ле Стан­ков­ски, де­кан на Фа­кул­те­тот за еле­ктро­тех­ни­ка и ин­фор­ма­ци­ски тех­но­ло­гии во Скоп­је (ФЕ­ИТ), сме­та де­ка при­сус­тво­то на стран­ски­те ком­па­нии во зем­ја­ва ќе при­до­не­се за про­ме­на на про­фи­лот на фир­ми­те што се отво­ра­ат.

– Се­ка­ко де­ка трен­дот на сту­ди­ра­ње на тех­нич­ки­те на­у­ки тре­ба да по­мог­не во по­диг­ну­ва­ње на ни­во­то за за­ста­пе­ност на ин­ду­стри­ја­та во ком­па­ни­и­те од ко­рис­нич­ка фи­ло­зо­фи­ја да пре­ми­не­ме на про­из­водс­тво оти без тоа не мо­же да ег­зи­сти­ра ед­на др­жа­ва, а во ид­ни­на тоа ќе се слу­чу­ва – ве­ли Ми­ле Стан­ков­ски, де­кан на ФЕ­ИТ.

Струч­ња­ци­те мно­гу па­ти истак­на­ле де­ка тре­ба да се ин­ве­сти­ра во биз­нис ка­де што до­да­де­на­та вред­ност е по­го­ле­ма и по­исп­лат­ли­ва. Но, ако се зе­ме пред­вид по­да­то­кот де­ка са­мо пет про­цен­ти од на­уч­ни­те истра­жу­ва­чи во зем­ја­ва ра­бо­тат во при­ват­ни­от се­ктор, мо­же да се во­о­чи де­ка не­до­сти­гот од ка­дар е се­ри­о­зен проб­лем за до­маш­на­та еко­но­ми­ја.

– Си­но­ќа ми се ја­ви ко­ле­га од Гер­ма­ни­ја што ба­ра, ако отво­ри фа­бри­ка, 300 ин­же­не­ри и пра­шу­ва­ше кој е го­диш­ни­от број на сту­ден­ти што дип­ло­ми­ра­ат. Ла­ни имав­ме 330 ин­же­не­ри што дип­ло­ми­раа на еле­ктро­тех­ни­ка и 100 ма­ги­стран­ди. Бро­јот од 430 дип­ло­ми­ра­ни, за на­ши ус­ло­ви, е до­бар – ве­ли  де­ка­нот Стан­ков­ски.

Ста­ти­сти­ка­та по­ка­жу­ва де­ка са­мо во пер­и­о­дот од 2005 до 2010 го­ди­на, во се­кто­рот ус­луж­ни деј­но­сти се вра­бо­ти­ле 50.000 лу­ѓе, до­де­ка во про­из­водс­тво 33.000.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.