Како специјален претставник на претседателот на САД за глобална коалиција за борба против Исламската држава (ИД), често ги потсетувам главните градови на државите за да разговарам за тоа што уште сите ние можеме да направиме да ја деградираме и поразиме оваа терористичка група.
Наскоро доаѓам во Сараево да разговарам со лидерите во БиХ со кои веќе имам цврсти партнерски односи во врска со борбата против тероризмот. Бев во Приштина, каде имавме квалитетни разговори со косовското раководство за развој на соработката во борбата против тероризмот, а се радувам и на претстојниот состанок со раководството на Хрватска во Загреб.
Глобална битка
Балканот и БиХ сигурно не се единствени кои се соочуваат со предизвиците на насилниот екстремизам, вклучувајќи ја ИД. Ова е глобален проблем и бара глобална соработка и решение. Поради тоа на средба во Париз 23 коалициски партнери ја потврдија нашата визија во борбата против ИД и планот на премиерот Абади да ја прекине контролата на ИД над Ирак.
Често ме прашуваат дали ја добиваме битката против ИД. Официјално Да. Верувам дека на крај ќе успееме да го деградираме и поразиме овој непријател. Тоа ќе биде долга борба, но со помош на партнерите како БиХ ќе ги победиме.
Меѓутоа, во долгата кариера научив дека тешко е да се издвои еден ден од долга борба и да се користи да се определи дали една страна губи или добива. Мислам дека е покорисно да се праша: До каде сме дошле во оваа наша заедничка борба?
Пред една година ИД со марширачки чекор настапуваше убивајќи стотици Ирачани додека се пробиваше прво кон Ербил, а потоа во Багдад. Војниците на ИД ладнокрвно убија над 1.200 регрути на ирачката војска во кампот Спајхер. Илјадници Јазиди беа фатени во стапица на планината Сињар соочени со сигурно истребување. По една деценија од војната, се поставија вистинските прашања за тоа дали Ирак може да преживее напад на една од најдобро финансираните, медиумски искусни, терористички групи кои светот некогаш ги видел.
Реакцијата на САД и меѓународната заедница беше решителна, американски извидувачки летови, почеток на воздушни напади на целите на ИД во Ирак и Сирија во септември, како и основање на заедничка Глобална коалиција за борба против ИД.
Денес, нешто помалку од десет месеци потоа, 62 меѓународни партнери во Коалицијата работат на тоа да ја поразат ИД на разни фронтови. Заедно изведовме над 4.300 воздушни напади против целите на ИД во Ирак и Сирија.
Дванаесет коалициски партнери имаат свој персонал во Ирак каде ги обучуваат и советуваат Ирачките безбедносни сили и им помагаат. Над 7.000 ирачки војници ја завршија нашата обука, а други 4.000 се обучуваат во моментов. Тука е и програмата која ја водат Американците за опремање и обука на умерената сириска опозиција која се одвива во Јордан.
Имаше и добри и лоши денови на бојните полиња во Ирак и Сирија. Падот на Рамади беше навистина враќање назад, но тоа на ниту еден начин не може да го намали значењето на поразот на ИД во Кобане, Тикрит, Багдад, преминот Рабијах и браната Мосул. До денес ИД изгуби повеќе од една четвртина од населената територија што ја контролираше во Ирак минатата есен.
Но, воздушните напади и воената обука, иако од клучна важност, не се доволни да се порази ИД. Во изминатата година направивме важен напредок во спречување на финансирањето на ИД и нивниот пристап до глобалните финансиски системи. Со воздушните напади на мобилните рафинерии за нафта и транзитните точки, со усвојување на закон кој ги ограничува странските донации, со уништувањето на црниот пазар на антиквитети и благодарение на другите заеднички активности ја намалуваме можноста на ИД да збира приходи надвор од територијата која ја контролира.
Ние сме коалиција од посветени земји која обезбедува се поголема хуманитарна помош на бегалците и земјите кои ги примаат. На Третата донаторска конференција за Сирија на 31 март, меѓународната заедница вети 3,8 милијарди долари помош на сириските бегалци. Германија и Обединетите Арапски Емирати ги предводат глобалните настојувања да им се помогне на Ирачаните да ги стабилизираат ослободените територии, а Италија помага повторно да се воспостави полиција на тие региони.
Странски борци
Странски борци од над 100 земји се обидуваат да дојдат до Ирак и Сирија. Проценки се дека 300 се од БиХ. соочувањето со прашањето за странските борци е сериозен предизвик кој уште долго ќе биде пред нас.
Поради тоа 34 земји, вклучувајќи ја и вашата земја, усвоија или ги подобрија законите со кои како кривично дело се третира одење на странски боишта, а во барем 26 земји имаше апсења со цел за разбивање на ќелиите на ИД.
Минатата година Интерпол креираше листа за следење на странски борци на која беа 12, а денес на таа листа се речиси 2.000 имиња. Турција, земја која е клучна за транзит на странски борци, денес има листа за забрана на влез со 13.000 имиња.
Ова се важни први чекори да се спречи движењето на странските борци, но ние мораме да направиме повеќе. Мораме подобро да ги разменуваме информациите, да ја подобриме соработката со разузнавачките служби и подобро да ги спроведуваме законите кои веќе се усвоени.
Исто така, мораме да се бориме против заканата која претставува ризик за радикализација по пат на интернет, против тоа нашата младина, а често се работи за поединци кои се чувствуваат обесправено или маргинализирано, да се претворат во насилни екстремисти, а тие млади луѓе никогаш не го ни напуштиле местото на живеење. Тоа не е само безбедносна закана, ние имаме и морална обврска да ги спасиме нашите деца.
Исто така, сите мораме да имаме планови за решавање на прашањето за странските борци кога еднаш ќе се обидат да се вратат во своите домови. Тие кои ги прекршиле законите ќе мора да одговараат, но не смееме да избираме масовно, повеќегодишни затвори за тие луѓе како единствен одговор на ова прашање.
Мораме детално да ги разгледаме постоечките модели на дерадикализација и реинтеграција, како тие кои постојат во Сингапур и Саудиска Арабија, за да видиме какви лекции можат да бидат применети во сите земји од кои доаѓаат странските борци.
И на крај, мораме да се бориме против пропагандата и пораките кои ги праќа ИСИС, така што ќе ги негираме наводно нивните религиозни основи и да ја претставиме како терористичка и злосторничка група, што и навистина е.
Победата на ИСИС е глобален потфат и генерациски предизвик. САД се горди што во партнерството на земјите од Балканот работат на откривање, деградирање и победа над оваа терористичка закана.
Автор: Генерал Џон Ален, специјален претставник на председателот на САД за глобалната коалиција во борба против Исламската држава.
Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.
