Лилјана Ивановска-Поп Николовска: По­лу­твр­ди­те ле­ќи се ефи­кас­ни во кон­тро­ла или за стаг­на­ци­ја на ви­со­ка­та кра­тко­видост

Де­нес из­бо­рот на кон­такт­ни ле­ќи е бо­гат и раз­но­ви­ден, но е не­оп­ход­на кон­сул­та­ци­ја со струч­но ли­це. За раз­лич­ни­те ви­до­ви ле­ќи, во­зра­ста од ко­га мо­же да се но­сат, за ле­ќи­те во бо­ја и што тре­ба да знае па­ци­ен­тот што ко­ри­сти ва­кви оч­ни по­ма­га­ла, раз­го­ва­рав­ме со Лил­ја­на Ива­нов­ска – Поп Ни­ко­лов­ска, кон­та­кто­лог (офто­ме­трист) 

Во кои слу­чаи им се пре­по­ра­чу­ва­ат кон­такт­ни ле­ќи на па­ци­ен­ти­те?

ИВАНОВСКА-ПОП НИКОЛОВСКА:Кон­такт­ни­те ле­ќи ка­ко ре­ше­ние на кра­тко­ви­дост,да­ле­ко­ви­дост или астиг­ма­ти­зам се пре­по­ра­чу­ва­ат во не­кол­ку слу­чаи. Ги пре­по­ра­чу­ва­ме ко­га раз­ли­каме­ѓу ди­оп­три­ја­та на две­те очи е по­го­ле­ма од 2,00, ко­га ед­но­то око има ма­ла ди­оп­три­ја или не­ма во­оп­што, а дру­го­то има астиг­ма­ти­зам по­го­лем од 2,00 Дт; кај де­ца во рас­те­ње со та­ка­на­ре­че­на школ­сками­о­пи­ја се пре­по­ра­чу­ва­ат по­лу­твр­ди кон­такт­ниле­ќи со цел стаг­ни­ра­ње на по­ра­стот на кра­тко­ви­до­ста, кај па­ци­ен­ти со ке­ра­то­ко­нус или ире­гу­ла­рен астиг­ма­ти­зам кај кои очи­ла­та не мо­жат да да­дат за­до­во­лу­вач­ки вид, кај ти­неј­џе­ри што не са­ка­ат да но­сат очи­ла од естет­ски при­чи­ни и кај кои, до­кол­ку не но­сат ни­ту кон­такт­ни ле­ќи, мо­же да се оче­ку­ва по­го­лем по­раст на ди­оп­три­ја­та и по­раст или по­ја­ва на астиг­ма­ти зам.

Ка­кви ви­до­ви ле­ќи по­сто­јат и да­ли не­кои од нив се спе­ци­ја­ли­зи­ра­ни за одре­де­на со­стој­ба или ди­оп­три­ја на око­то?

ИВАНОВСКА-ПОП НИКОЛОВСКА: Кон­такт­ни­те ле­ќи мо­же да се по­де­лат во две по­го­ле­ми гру­пи: твр­ди и ме­ки кон­такт­ни ле­ќи. По­на­та­му, твр­ди­те се де­лат на твр­ди (ре­чи­си не се упо­тре­бу­ва­ат) и на по­лу­твр­ди или гас-про­пуст­ли­ви ле­ќи.

Ме­ки­те ле­ќи, од дру­га стра­на, пак, се де­лат на сфе­рич­ни и на то­рич­ни спо­ред ди­оп­три­ја­та што ја ко­ри­ги­ра­ат (пр­ви­те за обич­на ди­оп­три­ја, а вто­ри­те за астиг­ма­ти­зам), но се де­лат и на го­диш­ни, квар­тал­ни, ме­сеч­ни и днев­ни спо­ред ро­кот на упо­тре­ба. Исто та­ка,мо­же по­дел­ба­та да се на­пра­ви и спо­ред ма­те­ри­ја­лот од кој се изра­бо­те­ни и то­гашпо­сто­јат стан­дард­ни ме­ки ле­ќи, со по­го­лем про­цент на во­да, и си­ли­кон-хи­дро­гел­ни ле­ќи, кои со­др­жат по­ма­ло ко­ли­чес­тво во­да, но во сво­јот ма­те­ри­јал со­др­жат си­ли­кон, кој е мно­гу по­про­пуст­лив за кис­ло­род и пре­ку кој око­то по­ве­ќе ди­ше и пре­диз­ви­ку­ва­ат по­мал­ку ири­та­ции, алер­гии и цр­ве­ни­ла. Впро­чем,ток­му си­ли­кон-хи­дро­гел­ни­те ле­ќи се тие со кои па­ци­ен­тот мо­же и да спие, но са­мо во кон­сул­та­ци­ја со сво­јот кон­та­кто­лог.

Што се од­не­су­ва до кон­крет­на­та при­ме­на на раз­лич­ни­те ви­до­ви ле­ќи, по­лу­твр­ди­те се тие што се ко­ри­стат за за­пи­ра­ње на по­ра­стотди­оп­три­ја­та, тие нај­че­сто се ко­ри­стат за ко­рек­ци­ја на ви­дот во слу­чај на ке­ра­то­ко­нус,ка­ко и кај па­ци­ен­ти со ви­сок астиг­ма­ти­зам, кој ме­ка­та ле­ќа не мо­же да го ко­ри­ги­ра.

За раз­ли­ка од по­лу­твр­ди­те, ме­ки­те си­ли­кон-хи­дро­гел­ни се пре­по­ра­чу­ва­ат кај си­те па­ци­ен­ти, но по­себ­но кај тие со спе­ци­фич­но ра­бот­но вре­ме,ка­ко на при­мер до­кто­ри на де­журс­тво, кои тре­ба и да прес­пи­јат со ле­ќи­те, а мо­ра вед­наш да ре­а­ги­ра­ат ко­га ќе се раз­бу­дат, или ра­бо­та на по­дол­ги сме­ни од, на при­мер, 12 ча­са.

Ле­ќи­те во бо­ја се ко­ри­стат по­ве­ќе од 20 го­ди­ни, но по­ве­ќе во пос­лед­ни­те де­се­ти­на го­ди­ни, вели Ивановска-Поп Николовска

Да­ли де­нес е мо­да да се но­сат кон­такт­ни ле­ќи, по­себ­но тие во бо­ја, со кои мо­же да се про­ме­ни бо­ја­та на око­то или тој тренд по­сто­ел отсе­ко­гаш?

ИВАНОВСКА-ПОП НИКОЛОВСКА: Ле­ќи­те во бо­ја се ко­ри­стат по­ве­ќе од 20 го­ди­ни, но по­ве­ќе во пос­лед­ни­те де­се­ти­на го­ди­ни. Си­гур­но де­ка трен­дот на ме­ну­ва­ње бо­ја на око­то де­нес се гле­да по­че­сто од по­ра­но и ко­га е во пра­ша­ње обич­на ди­оп­три­ја ре­чи­сине­ма при­чи­на зо­што кли­ен­тот да не но­си ле­ќи во бо­ја до­кол­ку са­ка. Нај­че­сто ле­ќи­те во бо­ја се ко­ри­стат са­мо за есте­ти­ка,од­нос­но про­ме­на на бо­ја­та, са­мо во не­кои слу­чаи се ко­ри­стат за по­до­бру­ва­ње на ви­дот, кој не мо­же да се по­стиг­не со без­бој­ни ле­ќи (на при­мер,ал­би­ни­зам, по­вре­да на ед­но­то око и/или ко­ло­бом на ири­сот).

Што тре­ба да знае па­ци­ен­тот што ко­ри­сти кон­такт­ни ле­ќи?

ИВАНОВСКА-ПОП НИКОЛОВСКА: Има не­кол­ку ос­нов­нира­бо­ти што мо­ра да ги знаесе­кој ко­рис­ник на кон­такт­ни ле­ќи. Ро­кот на тра­е­њесе сме­та од отво­ра­ње на ле­ќа­та и не смее да се пре­че­ко­ру­ва прем­но­гу за­тоа што мо­же да се ја­ват комп­ли­ка­ции од кои нај­че­сти се алер­ги­ски ре­ак­ции и еро­зии на рож­ни­ца­та. Се­ко­гаш ко­га се ра­ку­ва со ле­ќи­те, да се ми­јат ра­це­те со са­пун, а теч­но­ста во ко­ја се чу­ва­ат за­дол­жи­тел­но да се ме­ну­ва се­ко­ја ве­чер. Ако по­стои не­ко­ја не­при­јат­ност или цр­ве­ни­ло,ни­ка­ко да не се ста­ва­ат ле­ќи­те и па­ци­ен­тот да пој­де на прег­лед. Да не се спие со ле­ќи­те,освен ако па­ци­ен­тот не се до­го­во­рил по­и­на­ку со сво­јот кон­та­кто­лог.

Да­ли по­сто­ја­но­то но­се­ње ле­ќи мо­же да пре­диз­ви­ка комп­ли­ка­ции на очи­те?

ИВАНОВСКА-ПОП НИКОЛОВСКА: Ед­на од нај­че­сти­те гре­шки што ја пра­ват па­ци­ен­ти­те е тоа што ко­га ќе поч­нат да но­сат кон­такт­ни ле­ќи,но­сат са­мо ле­ќи и со­се­ма ги от­стра­ну­ва­ат очи­ла­та од упо­тре­ба. Кра­тко­роч­но, ед­на или две го­ди­ни па­ци­ен­тот мо­же да има не­кои по­ма­ли проб­ле­ми, но дол­го­роч­но, по, да ре­че­ме, 10 го­ди­ни,комп­ли­ка­ци­и­те мо­жат да би­дат по­се­ри­оз­ни и мо­же да се до­ве­де па­ци­ен­тот до со­стој­ба да не мо­же и да не смее ве­ќе да ста­ви ле­ќа во око, и тоа по­долг пер­и­од. Не­ко­гашмо­же тоа да би­де и за­се­ко­гашда не мо­же да под­не­се ле­ќи. Име­но, са­мо ако се ва­дат ле­ќи­те пре­ку ден,ба­рем по три-че­ти­ри ча­са, око­то има мож­ност да „ди­ше“ и да се ре­ге­не­ри­ра епи­те­лот, а ко­га по­сто­ја­но го „за­ду­шу­ва­ме“ со ле­ќа,кол­ку и да е таа ква­ли­тет­на, за око­то не е исто да­ли е со или без ле­ќа па проб­ле­ми­те се ско­ро не­ми­нов­ни. Че­сто се гле­да еден вид на пре­за­си­те­ност на очи­те од ле­ќи, цр­ве­ни­ло, по­вре­ди на епи­те­лот, кои мо­жат да би­дат са­мо по­вр­шин­ски, но не­ко­гаш и под­ла­бо­ки и да до­ве­дат до по­ја­ва на чир на око­то (ул­цус). За тоа да се из­бег­не, до­вол­но е да се од­мо­ра­ат очи­те по­вре­ме­но од ле­ќи и да не се ста­ва­ат до­кол­ку па­ци­ен­тот по­чув­ству­ва ка­ква би­ло не­при­јат­ност или гре­бе­ње во око­то.

Од ко­ја во­зраст мо­же да се но­сат кон­такт­ни ле­ќи?

ИВАНОВСКА – ПОП НИКОЛОВСКА: По­сто­јат не­кол­ку вро­де­ни проб­ле­ми или, пак, бо­ле­сти на очи­те кај бе­би­ња­та, кои не мо­жат да се ре­шат со очи­ла. Зна­чи,кон­такт­ни ле­ќи ста­ва­ме и кај бе­би­ња,до­кол­ку е тоа не­оп­ход­но. Ако има сла­бо­ви­дост на ед­но­то око по­ра­ди раз­ли­ка на ди­оп­три­ја­та, кај де­ца по­ма­ли од шест-се­думго­ди­ни, ги учи­ме ро­ди­те­ли­те да им ги ста­ва­ат и ва­дат, а ве­ќе од осум до де­вет го­ди­ниде­ца­та ве­ќе мо­жат и са­ми да ра­ку­ва­ат со ле­ќи­те, се­ка­ко ова е мно­гу ин­ди­ви­ду­ал­но и мо­же да се ме­ну­вадра­стич­но од ед­но до дру­го де­те. Во пра­кти­ка, нај­че­ста во­зраст на ко­ја поч­ну­ва­ат да се но­сат кон­такт­ни ле­ќи се ти­неј­џер­ски­те го­ди­ни од 13 до 16 го­ди­ни. Се­ка­ко и во­зрас­ни­те мо­жат да поч­нат со но­се­ње ле­ќи иа­ко прет­ход­но ни­ко­гаш не но­се­ле, до­кол­ку има­ат жел­ба или по­тре­ба од исти­те.

Да­ли ре­дов­на­та упо­тре­ба на ле­ќи мо­же да го на­ма­ли или, пак, да до­ве­дедо стаг­на­ци­ја на ди­оп­три­ја­та кај па­ци­ен­ти­те со ви­со­ка ми­о­пи­ја или хи­пер­ме­тро­пи­ја?

ИВАНОВСКА – ПОП НИКОЛОВСКА: Упо­тре­ба­та на по­лу­твр­ди­те ле­ќи се по­ка­жу­ва ка­ко мно­гуефи­кас­но средс­тво за по­стиг­ну­ва­ње на оваа цел, со тоа што нај­че­сто ми­о­пи­ја­та ус­пе­ва­ме да ја кон­тро­ли­ра­ме да не на­пре­ду­ва мно­гу ра­пид­но, но не и да ја на­ма­ли­ме. И тоа не­ко­гаш се слу­чу­ва, но по­ре­тко. Ме­ка­та ле­ќа, пак, не­ма ме­ди­цин­ска ин­ди­ка­ци­ја за стаг­ни­ра­ње на ди­оп­три­ја­та, но ин­ди­рект­но и таа вли­јае по­зи­тив­но би­деј­ќи во тој пер­и­од од жи­во­тот,ко­га де­ца­та најм­но­гу рас­тат,то­гаш и не са­ка­ат да ги но­сат очи­ла­та (се сра­мат да из­ле­гу­ва­ат над­вор и да одат на учи­ли­ште),до­де­ка, пак,ле­ќи­те ги но­сат за над­вор без проб­лем и та­ка очи­те ја има­ат со­од­вет­на­та ди­оп­три­ја по­сто­ја­но и во тој слу­чај таа е по­ста­бил­на. Ди­оп­три­ја­та не тре­ба да е пре­сил­на, но нај­че­ста гре­шка е што се оста­ва­ат де­ца­та и со прес­ла­ба ди­оп­три­ја, и то­гаш таа по­ве­ќе рас­те и мо­же да се по­ја­ви астиг­ма­ти­зам, кој до то­гаш не по­сто­ел. Што се од­не­су­ва до хи­пер­ме­тро­пи­ја­та, пак, ефе­ктот на ле­ќа­та не е тол­ку мар­кан­тен ка­ко кај ми­о­пи­ја­та.

Раз­го­ва­ра­ше: Але­ксан­дра М. Бун­да­лев­ска

Фо­то: Але­ксан­дар Ива­нов­ски

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.