Насков: „Аферата мис Стон“ за мене ќе биде докторска дисертациjа

Филм­ски­от про­ду­цент Ро­берт На­сков во филм­ска­та деј­ност е по­ве­ќе од 20 го­ди­ни и при­па­ѓа на пр­ва­та ге­не­ра­ци­ја филм­ски про­ду­цен­ти што за­вр­ши­ја на Фа­кул­те­тот за драм­ски умет­но­сти во Скоп­је. Фил­мо­ви­те „Збо­гум на 20 век“, „Бал-кан-кан“, „Тре­то по­лу­вре­ме“, „Бал­ка­нот не е мр­тов“ се дел од не­го­ва­та про­фе­си­о­нал­на би­о­гра­фи­ја. Кон кра­јот на ме­се­цов поч­ну­ва сни­ма­ње­то на „Ос­ло­бо­ду­ва­ње­то на Скоп­је“, чиј­што ре­жи­сер е Ра­де Шер­бе­џи­ја. На­сков е и пре­тсе­да­тел на Друш­тво­то на филм­ски про­фе­си­о­нал­ци на Ма­ке­до­ни­ја (ДФПМ).

Ко­га поч­ну­ва­те со сни­ма­ње на „Ос­ло­бо­ду­ва­ње­то на Скоп­је“? Под­го­то­вки­те се при крај, ло­ка­ци­и­те се од­бра­ни, еки­па­та е ве­ќе поз­на­та. Ка­кви се Ва­ши­те оче­ку­ва­ња од овој филм?
НАСКОВ: Сни­ма­ње­то на „Ос­ло­бо­ду­ва­ње­то на Скоп­је“ поч­ну­ва на 31 октом­ври. Поч­ну­ва­ме со ед­на го­ле­ма, ма­сов­на сце­на во Ве­лес, по­тоа се се­ли­ме во Би­то­ла, а за­вр­шу­ва­ме во Скоп­је. Оче­ку­вам де­ка фил­мот ќе би­де прив­ле­чен за пуб­ли­ка­та, но и за фе­сти­ва­ли­те. Мис­лам де­ка овој филм има по­тен­ци­јал би­деј­ќи обра­бо­ту­ва уни­вер­зал­на те­ма. Тоа му овоз­мо­жу­ва да би­де до­бро при­мен и од пуб­ли­ка­та и од кри­ти­ка­та. Се на­де­вам де­ка ќе ус­пе­е­ме да го за­вр­ши­ме в го­ди­на и ќе го ви­ди­ме на фе­сти­ва­лот „Бра­ќа Ма­на­ки“.

На „Бра­ќа Ма­на­ки“ го нај­а­ви­вте и по­че­то­кот на сни­ма­ње­то на фил­мот „Афе­ра­та за мис Стон“, чиј­што ре­жи­сер ќе би­де Дар­ко Ми­трев­ски. Ќе би­де ли на­пор­но да се ра­бо­тат два фил­ма, иа­ко Вие ве­ќе има­те та­кво искус­тво со „Тре­то по­лу­вре­ме“ и со „Бал­ка­нот не е мр­тов“, ко­га па­ра­лел­но се ра­бо­теа два­та фил­ма?
НАСКОВ: Јас си ве­тив де­ка ве­ќе не­ма да ра­бо­там два фил­ма па­ра­лел­но, но, очиг­лед­но, не мо­жам да из­бе­гам од тоа. Вед­наш по за­вр­шу­ва­ње­то на сни­ма­ње­то и на пост­про­дук­ци­ја­та на „Ос­ло­бо­ду­ва­ње­то на Скоп­је“, про­дол­жу­вам со под­го­то­вки­те за „ Aфе­ра­та Мис Стон“, кој се на­де­вам де­ка ќе го сни­ма­ме след­но­то ле­то. Се ра­бо­ти за исто­ри­ски филм. Не­ка­ко „заг­ла­вив“ со тие исто­ри­ски те­ми, а лич­но не сум па­си­о­ни­ран љу­би­тел на исто­ри­ја­та. Но, исто­ри­ски­те фил­мо­ви се го­лем пре­диз­вик за ме­не. Тие се мно­гу те­шки за се­ко­ја про­дук­ци­ја, ба­ра­ат мно­гу по­ве­ќе од тие што обра­бо­ту­ва­ат со­вре­ме­ни те­ми. Се на­де­вам де­ка со Дар­ко Ми­трев­ски ќе на­пра­ви­ме уште еден ус­пе­шен филм, кој пуб­ли­ка­та ќе го са­ка, ќе би­де убав за гле­да­ње и мис­лам де­ка за ме­не ќе би­де еден вид до­ктор­ска ди­сер­та­ци­ја.

Што зна­чи де­нес да си филм­ски про­ду­цент во Ма­ке­до­ни­ја?
НАСКОВ: Да си филм­ски про­ду­цент во Ма­ке­до­ни­ја зна­чи да си те­жок ма­зо­хист, Дон Ки­хот, по­сто­ја­но да се бо­риш со ве­тер­ни­ци, со за­мис­ле­ни про­тив­ни­ци. На­ви­сти­на тре­ба да си ма­ги­о­ни­чар би­деј­ќи не по­сто­јат ос­нов­ни ус­ло­ви за функ­ци­о­ни­ра­ње на филм­ска­та деј­ност. Не­ма ин­фра­стру­кту­ра, не­ма ло­ги­сти­ка, не по­сто­јат филм­ски сту­ди­ја, не­ма тех­ни­ка, но љу­бо­вта кон про­фе­си­ја­та ги надв­ла­ду­ва си­те тие проб­ле­ми. Си­те што се за­ни­ма­ва­ат со филм во Ма­ке­до­ни­ја се се­ри­оз­ни за­вис­ни­ци и те­шко мо­жат да се отка­жат од тоа и по­крај си­те проб­ле­ми што ги има­ме во те­кот на сни­ма­ње­то. На кра­јот, по се­кој за­вр­шен филм, се­то тоа се за­бо­ра­ва и за­до­волс­тво­то е го­ле­мо ко­га гле­да­те ка­ко тоа што сте го ра­бо­те­ле со го­ди­ни лу­ѓе­то го гле­да­ат на филм­ско­то плат­но и ужи­ва­ат.

Вие сте и пре­тсе­да­тел на ДФПМ. Ка­ко би ја оце­ни­ле акту­ел­на­та со­стој­ба во филм­ска­та деј­ност во Ма­ке­до­ни­ја?
НАСКОВ: Со­стој­ба­та во филм­ска­та деј­ност во Ма­ке­до­ни­ја е ло­ша. Ка­ко ни­ко­гаш до­се­га се од­во­ју­ва­ат фи­нан­си­ски средс­тва за филм, но тие се ап­со­лут­но ло­шо ме­на­џи­ра­ни. Освен тоа, не­ма стра­те­ги­ја за раз­вој на филм­ска­та деј­ност. Ус­пе­си­те, ако се по­ја­ват, се ап­со­лут­на слу­чај­ност. Не тре­ба да се оче­ку­ва прем­но­гу од ма­ке­дон­ски­от филм во овој пер­и­од. Мно­гу се им­про­ви­зи­ра во филм­ска­та деј­ност кај нас, та­ка што си­те ус­пе­си што по­сто­јат се го­лем плус. Не тре­ба да се оче­ку­ва де­ка ма­ке­дон­ски­от филм е ин­те­ре­сен за дру­ги­от дел од све­тот. Ние сме ап­со­лут­но не­бит­ни ка­ко филм­ска на­ци­ја. Не тре­ба да се оче­ку­ва де­ка се­кој филм што ќе се ис­пра­ти над­вор ќе има ус­пех, ќе до­бие на­гра­да на го­лем фе­сти­вал или но­ми­на­ци­ја за „Оскар“. Пре­го­ле­ми се оче­ку­ва­ња­та во од­нос на тоа ка­ква е со­стој­ба­та во фил­мот.

Ка­ко го оце­ну­ва­те но­ви­от За­кон за филм­ска­та деј­ност во Ма­ке­до­ни­ја? 
НАСКОВ: За­ко­нот за филм­ска­та деј­ност не е до­бар. Уште не поч­нал да функ­ци­о­ни­ра, а си ги по­ка­жу­ва сво­и­те ма­а­ни. Мно­гу е ри­ги­ден, ре­стри­кти­вен кон про­ду­цен­ти­те и мис­лам де­ка мно­гу бр­зо ќе дој­де до не­го­во ре­ви­ди­ра­ње за да мо­же филм­ска­та деј­ност да „ди­ше“ и да функ­ци­о­ни­ра на тој на­чин на кој ќе им се доз­во­ли на про­ду­цен­ти­те да ра­бо­тат актив­но и да ги овоз­мо­жат нај­до­бри­те ус­ло­ви за ре­жи­се­рот и авто­ри­те да на­пра­ват до­бар филм. Не е тај­на де­ка За­ко­нот е на­пра­вен по­ра­ди ло­шо­то искус­тво од одре­де­ни про­е­кти. Но, ние не мо­же­ме да се ра­ко­во­ди­ме по тоа и со но­ви­от за­кон да ја за­ду­ши­ме филм­ска­та деј­ност. Тре­ба да се на­пра­ват по­до­бри ус­ло­ви, да би­де по­о­тво­рен и да им се овоз­мо­жи на про­ду­цен­ти­те да ја ра­бо­тат сво­ја­та ра­бо­та. Ва­ка се ста­ве­ни во по­зи­ци­ја да би­дат кон­тро­ли­ра­ни би­деј­ќи од­на­пред се трг­ну­ва со мис­ле­ње­то де­ка тие пра­ват не­кои не­ле­гал­ни де­ла. На­про­тив, тоа не е та­ка. Јас сум за кон­тро­ла, но не на та­ков на­чин. Мис­лам де­ка мно­гу ско­ро ќе тре­ба да се сме­ни За­ко­нот. На кра­јот на кра­и­шта­та, За­ко­нот е не­што што ни овоз­мо­жу­ва на нас про­ду­цен­ти­те, на Филм­ски­от фонд и на си­те што се вклу­че­ни во филм­ска­та деј­ност да соз­да­де­ме по­до­бри ус­ло­ви за да се сни­ма­ат по­до­бри ма­ке­дон­ски фил­мо­ви. За­ко­нот уре­ду­ва кри­те­ри­у­ми и си­те што ви­стин­ски се за­ни­ма­ва­ат со оваа деј­ност са­ка­ат да по­сто­јат. Јас са­кам да има пра­ви­ла на игра би­деј­ќи тие што за­лу­та­ле во оваа про­фе­си­ја ќе от­пад­нат и ќе оста­нат тие што ви­стин­ски са­ка­ат да се за­ни­ма­ва­ат со оваа ра­бо­та. Се на­де­вам де­ка ќе има­ме под­др­шка за из­ме­ни­те што ги пред­ла­га­ме и де­ка ќе на­пра­ви­ме еден за­кон што ќе би­де по ме­ра на си­те.

Да­ли до­пр­ва до­а­ѓа „злат­но­то вре­ме“ на ма­ке­дон­ски­от филм?
НАСКОВ: Јас не сум оп­ти­мист де­ка до­а­ѓа „злат­но вре­ме“ на ма­ке­дон­ски­от филм. На­про­тив, тре­ба да се ис­пол­нат мно­гу пре­дис­по­зи­ции за ние да раз­го­ва­ра­ме де­ка филм­ска­та деј­ност ќе функ­ци­о­ни­ра нор­мал­но. Јас не се ам­не­сти­рам од ло­ша­та со­стој­ба во ма­ке­дон­ски­от филм. Ние сме ви­нов­ни што не се со­брав­ме да на­пра­ви­ме за­ед­нич­ка стра­те­ги­ја, да ви­ди­ме што му тре­ба на ма­ке­дон­ски­от филм. Не се слу­ша збо­рот на ма­ке­дон­ски­те филм­ски про­фе­си­о­нал­ци, не­ма­ме до­бра ко­му­ни­ка­ци­ја со Филм­ски­от фонд, што е ка­та­стро­фал­но ло­шо. ДФПМ и Филм­ски­от фонд мо­ра да би­де­ме парт­не­ри и тре­ба да би­де­ме за­ед­но и са­мо на тој на­чин мо­же да на­пра­ви­ме до­бри фил­мо­ви.

„Ки­но око“ е про­ду­цент и на фил­мот „Ши­шка де лукс“, кој е сло­ве­неч­ко-че­шка-ма­ке­дон­ска про­дук­ци­ја. Ко­га мо­же да ја оче­ку­ва­ме пре­ми­е­ра­та и на тој филм?
НАСКОВ: Фил­мот е во фа­за на пост­про­дук­ци­ја и оче­ку­вам де­ка ќе би­де го­тов при кра­јот на про­лет­та и де­ка ќе има пре­ми­е­ра на не­кој од го­ле­ми­те А-фе­сти­ва­ли на кра­јот од ле­то­то.

(Пишува: Александра М. Бундалевска | Фото: Ѓорѓи Личовски
Текст објавен во 110. број на неделникот „Република“, 10.10.2014)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.