Валентин Светозарев: Моjот театарски багаж воопшто не е лесен

Би­тол­ски­от на­ро­ден те­а­тар прос­ла­ви 70 го­ди­ни по­сто­е­ње. Зад Вас се мно­гу­број­ни пре­ми­е­ри, го­сту­ва­ња, ко­ле­ктив­ни и груп­ни актер­ски на­гра­ди, учес­тво на мно­гу­број­ни те­а­тар­ски про­е­кти во зем­ја­ва и во странс­тво. Што зна­чи да се би­де на че­ло на ед­на ва­ква ин­сти­ту­ци­ја? Да­ли чув­ству­ва­те за­до­волс­тво и об­вр­ска?
Светозарев: Се раз­би­ра. И чест и за­до­волс­тво е да се би­де дел од еден „го­лем“ кон­ти­ну­и­тет. Кон­ти­ну­и­тет од 70 го­ди­ни ус­пеш­но ра­бо­те­ње, соз­да­ва­ње и тво­реш­тво. Ко­га де­но­ви­ве, пред го­ле­ма­та прос­ла­ва, се за­ни­ма­вав­ме со број­ки и со ста­ти­сти­ка, дој­дов­ме до фан­та­стич­ни 531 пре­ми­е­ра из­ве­де­ни во овој пер­и­од. Ако са­ка­те пос­ли­ко­ви­то, по се­дум и пол пре­ми­е­ри го­диш­но или пре­ми­е­ра на се­кои 45 де­на во пос­лед­ни­те 70 го­ди­ни. Еден кон­ти­ну­и­ран тво­реч­ки ма­ра­тон на ко­го мо­жат „бе­ло“ да му по­за­ви­дат мно­гу на­ши ко­ле­ги. Ко­га кон ова ќе го до­да­де­ме и ква­ли­те­тот на на­ши­от „те­а­тар­ски про­из­вод“, сли­ка­та се за­о­кру­жу­ва, но и об­вр­ска­та да не се за­ста­на, да не се по­чув­ству­ва тво­реч­ки умор, да не се за­гу­би жел­ба­та за игра, љу­бо­пит­но­ста за истра­жу­ва­ње, хра­бро­ста кон но­ви­те пре­диз­ви­ци. И, се раз­би­ра, огром­на е об­вр­ска­та да сте на че­ло на ол­ку ус­пе­шен тим.

Би­то­ла е те­а­тар­ски град и, не­сом­не­но, го има нај­ус­пеш­ни­от те­а­тар­ски ан­самбл во Ма­ке­до­ни­ја. Ка­ква бе­ше Ва­ша­та ви­зи­ја ко­га за­ста­на­вте на че­ло на би­тол­ски­от те­а­тар и да­ли ус­пе­а­вте да ја ре­а­ли­зи­ра­те?
Светозарев: Са­мо ќе до­да­дам – нај­те­а­тар­ски град за­тоа што, ќе го ци­ти­рам го­ле­ми­от по­ет и пи­са­тел Јор­дан Плев­неш: „Би­то­ла/Во неa и воз­ду­хот ми­ри­са на те­а­тар“. Мо­ја­та ви­зи­ја за те­а­та­рот бе­ше, а и е, мно­гу, мно­гу ед­но­став­на. Тоа не бе­ше ни­ка­ков но­ви­тет и со­вр­ше­но до­бро зна­ев де­ка не из­мис­лу­вам топ­ла во­да. Во два збо­ра ка­жа­но, си­те проб­ле­ми, кол­ку и да не­ма­ат на прв пог­лед вр­ска со те­а­та­рот, да се ре­ша­ва­ат ток­му со те­а­тар. Со из­бор на до­бар текст, ин­те­ре­сен ре­жи­сер, со оби­ди да се ста­не зна­ча­ен дел од те­а­тар­ска Евро­па итн. Но, сè со те­а­та­рот и за те­а­та­рот.

Вие до­бро го поз­на­ва­те би­тол­ски­от те­а­тар би­деј­ќи по­го­лем дел од сво­јот ра­бо­тен ан­гаж­ман сте го по­ми­на­ле во не­го. Ко­га дој­до­вте на оваа функ­ци­ја, те­а­та­рот бе­ше во фи­нан­си­ска кри­за, дол­го­ви, сла­ба по­се­те­ност… Ка­ко се спра­ви­вте со се­то тоа?
Светозарев: На овој или на оној на­чин, дел сум од На­род­ни­от те­а­тар – Би­то­ла че­тврт век или 25 го­ди­ни. Но, мо­же­би, за ме­не е нај­важ­но де­ка на не­го­ва­та сце­на сум по­ста­вил око­лу 150 сце­но­гра­фии или по шест прет­ста­ви го­диш­но пос­лед­ни­те 25 го­ди­ни. Та­ка што сум го за­поз­нал те­а­та­рот и со очи­те на Шекс­пир, и со очи­те на Го­гољ, на Лор­ка, на Хор­ват и на Плев­неш и на Сте­фа­нов­ски… и на ед­на бе­скрај­на­та ре­ди­ца пи­са­те­ли и дра­ма­тур­зи, но и ре­ди­ца ре­жи­сер­ски ими­ња со кои сум имал мож­ност да со­ра­бо­ту­вам. Ќе се сог­ла­си­те де­ка мо­јот те­а­тар­ски ба­гаж во­оп­што не е ле­сен. И, ка­ко што ре­ков, си­те проб­ле­ми ги ре­ша­ва­ме и ќе ги ре­ша­ва­ме со те­а­тар и са­мо те­а­тар. За тоа нè учи исто­ри­ја­та, и на­ша­та и свет­ска­та. Свет­ски­от те­а­тар не пре­жи­ву­вал са­мо фи­нан­си­ски кри­зи и дол­го­ви, ами и мно­гу, мно­гу по­страш­на гол­го­та, за­бра­ну­ва­ња, не­приз­на­ва­ња, по­ни­жу­ва­ња. Но, од се­то тоа из­ле­гу­вал се­ко­гаш пом­лад, по­ду­хо­вит, по­е­нер­ги­чен, по са­мо­све­сен итн. Та­ка бе­ше и со на­ши­от те­а­тар. Но, за на­ши­от, ка­ко и за кој би­ло друг те­а­тар­ски ор­га­ни­зам, тре­ба да се знае де­ка тоа е све­та ра­бо­та. Све­та ра­бо­та на ко­ја не тре­ба да се за­бо­ра­ва, на ко­ја не смее да не ѝ се по­све­ту­ва го­ле­ма љу­бов и вни­ма­ние. Тоа е хра­на­та од ко­ја тој жи­вее и оп­сто­ју­ва.

„Би­то­ла Шекс­пир фе­сти­вал“ се по­ка­жа ка­ко од­ли­чен про­ект, со из­гра­ден кон­цепт… Вие сте чо­ве­кот што го до­не­се Шекс­пир на Ши­рок со­как. Да­ли сте за­до­вол­ни од ре­а­ли­зи­ра­но­то до­се­га и што да оче­ку­ва­ме во след­но­то из­да­ние?
Светозарев: Дол­го­го­диш­на иде­ја на се­гаш­ни­от умет­нич­ки ди­ре­ктор на НТБ, Бла­гој Ми­цев­ски, бе­ше име­то на Шекс­пир да го по­вр­зе со ма­ке­дон­ски­от те­а­тар. Ко­га ста­на мој прв со­ра­бот­ник, нор­мал­но бе­ше еден од глав­ни­те пре­диз­ви­ци да ни би­де и ток­му „Би­то­ла Шекс­пир фе­сти­вал“. Се раз­би­ра, не бе­ше сѐ та­ка про­сто и ед­но­став­но и, се­ка­ко, де­ка оваа го­ле­ма иде­ја не­ма­ше да ја има сво­ја­та ре­а­ли­за­ци­ја до­кол­ку ја не­мав­ме сил­на­та под­др­шка од Ми­ни­стерс­тво­то за кул­ту­ра, од Оп­шти­на Би­то­ла, но и од го­ле­ми­от број те­а­тар­ски при­ја­те­ли што НТБ ги има на­се­ка­де низ све­тот. Не мо­жам да го со­кри­јам за­до­волс­тво­то де­ка за две го­ди­ни на на­ши­от фе­сти­вал се по­ја­ви­ја мар­кант­ни те­а­три со уште по­мар­кант­ни прет­ста­ви. Од те­а­та­рот Гло­уб од Лон­дон до на­ци­о­нал­ни­те те­а­три на Пе­кинг и на Ме­кси­ко. Да не за­бо­ра­вам за ру­ско-ма­ке­дон­ска­та ко­про­дук­ци­ја на „Ро­мео и Ју­ли­ја“ и она што нè оче­ку­ва во ид­ни­на, ед­на го­ле­ма аме­ри­кан­ско-ма­ке­дон­ска ко­про­дук­ци­ја.

На кра­јот, ќе ми доз­во­ли­те дла­бо­ко да ѝ се пок­ло­нам на неј­зи­но­то ве­ли­чес­тво, пуб­ли­ка­та за­тоа што без неа и неј­зи­на­та под­др­шка не ќе бев­ме ни ние ни на­ши­те 70 го­ди­ни ус­пеш­на ра­бо­та.

(Разговараше: Невена Поповска
Текст објавен во 117. број на неделникот „Република“, 28.11.2014)

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.