Фросина Пармаковска, писателка: Понекогаш треба сами да си ги создадеме шансите

Има начини како ракописот кој го напишал писателот да стигне до читателот, само потребна е желба и упорност. Не знам дали сега шансите се поголеми од оние кои им биле давани на авторите во минатото, но она што знам е тоа дека понекогаш треба сами да си ги создадеме шансите, смета македонската писателка Фросина Пармаковска (32), чиј последен роман, трет по ред, „Одбројување“ доби одлични критики. Читетелите на нејзината претходна книга „Вишнова хроника“ со нетрение го очекуваа новото дело од Пармаковска. Нејзините романи се читаат во еден здив, не ве оставаат да заспиете, а навечер ги сонувате нејзините ликови во романите.

Пармаковска е дел од новата, убава генерација на македонски писатели и поети кои ги натераа читетелите повторно да уживаат во убавините на македонскиот роман.

Дипломирала на Филолошкиот факултет, на катедрата по општа и компаративна книжевност, а магистрирала на Институтот за македонска литература на тема „Варијации на магичниот реализам во светскиот и македонски роман“. Има објавувано раскази во книжевни списанија, а во 2013 година го објави првиот роман „Пишувајќи ги изгубените топки“. Нејзиниот втор роман „Вишнова хроника“ влезе во финалето за наградата Роман на годината на „Утрински весник“. „Одбројување“е нејзиниот трет роман.

Фросина, неодамна го објави третиот роман „Одбројување“ кој се чита во еден здив, исто како и „Вишнова хроника“. Припаѓаш на генерацијата писател(к)и кои ги натераа читателите повторно да уживаат во убавините на македонскиот роман. Дали овие писатели денес добиваат поголема шанса нивните дела да бидат објавени?

ПАРМАКОВСКА: Точно е дека македонскиот роман се врати на голема врата изминативе години а за тоа постојат повеќе причини како што се современите теми кои им се нудат на читателите, следењето на модерните светски трендови, цените кои горе-долу се достапни за сите, квалитетот со кој, буквално, се наметна бранот на млади писатели кои агресивно, во позитивна смисла на зборот, влегоа на македонската книжевна сцена итн. Не знам дали сега шансите се поголеми од оние кои им биле давани на авторите во минатото, но она што знам е тоа дека понекогаш треба сами да си ги создадеме шансите, особено, ако авторот има готов ракопис кој несреќно залутал во лавиринтите на институциите, или ако не може да најде издавач кој е подготвен на своја рака да го објави (најчесто на издавачите им е навистина тешко да го направат тоа), најлошото што може да се случи е тоа ракописот да остане во фиока. Има начини како тоа да стигне до читателот, само потребна е желба и упорност.

Се појави нова, убава генерација писатели и поети во чии дела уживаме и ги чекаме со нетрпение. Носите нов бран на креативни и позитивни вибрации кои остануваат забележани во јавноста. Но, за жал, уште постои таа поделба на млади и стари. Зошто е тоа така?

ПАРМАКОВСКА: Искрено, знам за таа генерациска конфронтација но, лично јас, имам пријатели кои ми се многу драги и ваму и таму, воедно, тоа се писатели кои ги почитувам и надвор сум од каква било конфликтна ситуација во таа смисла. Причините за тоа, претпоставувам, ги има повеќе – една од нив се наградите. До пред извесно време наградите беа ексклузивно право на повозрасните писатели, но и на тој план работите почнаа да се менуваат. Понатаму, во годишната програма на Министерството за култура, застапеноста на младите автори е далеку помала од онаа на нивните повозрасни колеги и, најверојатно, кај првите се јавува чувство на обесправеност. Почитта кон повозрасните писатели како и онаа во обратен правец, поддршката што треба да си ја даваме, но и конструктивната критика кон текстот а не кон личноста на авторот се основните разумни принципи на кои треба да се потпираат релациите во македонската литература – за останатото, нека пресуди читателот.

Иако живееме во свет на интернет, каде што се е достапно, секакви информации, каде што книги се „спуштаат“, а не се купуваат, вреди ли да се пишува?

ПАРМАКОВСКА: О, да! И тоа како вреди! Вреди да се пишува и за последниот читател кој сака да отвори книга и да ги листа страниците со страст. Она што многу пријатно ме изненади периодот кога излезе мојот последен роман е тоа што постојат читатели кои го чекаа. Не можам да ја опишам радоста што ми ја причинија тие читатели. Е, за нив вреди да се пишува.

Фросина, дали љубовта, болката, смртта се секогаш податливи за се напишат нови приказни?

ПАРМАКОВСКА: Секогаш. Тие прават чуда, од нив се прават чуда. Се создаваат светови, истите се уриваат и на урнатините може повторно да се создадат, сѐ може да се направи, сѐ е возможно додека е возможна, на пример, љубовта. Додека човекот љуби, може за тоа да се пишува; додека човекот умира, може за тоа да се пишува; додека боли – трае приказната. Но, тука е и животот – животот е почетокот, зошто да не биде и крај?

Може ли денес да се живее од пишување романи?

ПАРМАКОВСКА: Јас би го преформулирала прашањето: може ли да се живее без пишување? Кога одговорот е „не“ тогаш писателот треба да се помири што не може да живее од пишување и да пишува со надеж дека еден ден ќе добие некаква сатисфакција од тоа. Во реалноста денес, во Македонија не може да се живее од пишување но јас, лично, не живеам без надеж дека ќе се промени и тоа.

Објавивте три романи, со „Вишнова хроника“ влеговте во финалето за „Роман на годината“, имате објавено раскази во книжевни списанија. Дали подговтувате нов роман?

ПАРМАКОВСКА: „Одбројување“ беше објавен на овогодинешниот Саем на книга, во издание на мојот драг издавач Или-Или. По завршувањето на претходниот роман, „Вишнова хроника“ ми требаше околу половина година, можеби нешто повеќе за да излезам од тој свет, да се простам со сѐ што се случи во тие двесте страници и да дојдам на некоја точка на испразнетост која е неопходна за да се појави нова идеја. Од излегувањето на „Одбројување“ поминаа околу два месеци и, искрено, уште го немам сето тоа оставено зад себе за да можам да размислувам на нешто ново. Од досегашното искуство, некаде кон крајот на годинава, „таа соба“ ќе биде комплетно испразнета за да може таму да се всели нов станар… но, сепак, ќе видиме, тоа се работи за кои е неблагодарно да се прави каква било прогноза.

Republika.mk - содржините, графичките и техничките решенија се заштитени со издавачки и авторски права (copyright). Крадењето на авторски текстови е казниво со закон. Дозволено е делумно превземање на авторски содржини (текст и фотографии) со ставање хиперлинк до содржината што се цитира.